Chiều 8/5, Quốc hội thảo luận tại tổ về dự án Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Tổ chức Tòa án nhân dân; dự án Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Tổ chức Viện kiểm sát nhân dân và dự án Luật Thanh tra (sửa đổi).
Thanh tra đột xuất mới thể hiện nghề của thanh tra
Góp ý vào Luật Thanh tra (sửa đổi), đại biểu Phạm Khánh Phong Lan (đoàn TP Hồ Chí Minh – Giám đốc Sở An toàn thực phẩm TP) cho biết, từ kinh nghiệm thực tiễn ở địa phương đã chỉ ra thực tế hiện nay kết quả công tác thanh tra chưa có nhiều hiệu quả.
Đại biểu Phạm Khánh Phong Lan đánh giá công tác thanh tra đôi khi vẫn phải chạy theo vụ việc, chưa xứng tầm, chưa đáp ứng được mong đợi của người dân.
Dự thảo luật hiện đề xuất thay đổi các cấp thanh tra, bỏ thanh tra sở, cấp quận huyện. Như vậy, 2 cấp còn lại gồm Thanh tra Chính phủ và Thanh tra tỉnh phải lo hết công việc còn lại.
Với kinh nghiệm làm việc ở Sở Y tế 10 năm, đại biểu cho biết, Thanh tra Sở Y tế chỉ ở sở, còn công việc ở quận huyện, các nhà thuốc thì quận huyện mới nắm được.
“Trong khi đó thanh tra chỉ chờ khi có chuyện gì tố cáo, khiếu nại mới xuống, sẽ không kịp thời. Lâu lâu chúng ta mới tập hợp lực lượng đi kiểm tra liên ngành, đi một đợt xong ai về nhà đấy thì rất hạn chế về mặt chuyên môn và tinh thần”, đại biểu Lan nói.
Đại biểu Phạm Khánh Phong Lan (đoàn TP Hồ Chí Minh – Giám đốc Sở An toàn thực phẩm TP)
Đại biểu bày tỏ lo ngại khi tập trung lực lượng ở tỉnh/thành phố rồi khi có lệnh tập hợp mới đi kiểm tra thì mất nhiều thời gian, vất vả. Trong khi đó, người dân rất ít phân biệt được đâu là lực lượng thanh tra, đâu là kiểm tra.
Đại biểu cho biết, ngày 7/5 đã đề xuất lên UBND Thành phố ký xử phạt một trường hợp pha chế chất phụ gia sử dụng nguyên liệu quá hạn với mức xử phạt 3 tỉ đồng.
Theo đại biểu, việc thanh tra theo kế hoạch không có hiệu quả. Trong đó lập kế hoạch trong năm sẽ thanh tra những đơn vị nào đó, đến gần ngày gửi thư đến đơn vị chuẩn bị thanh tra.
“Khi thanh tra mà báo trước như thế thì đơn vị đó không “vở sạch chữ đẹp” mới là lạ. Cũng có những trường hợp vẫn trây ì, vẫn vi phạm như thường”, đại biểu đoàn TP Hồ Chí Minh nói.
Ngược lại, đại biểu đoàn TP Hồ Chí Minh cho rằng thanh tra đột xuất mới thể hiện nghề của thanh tra, khi đi đột xuất là phát hiện vi phạm.
“Mấy hôm nay có vụ lòng se điếu, chỉ cần tôi tuyên bố sẽ đi kiểm tra và báo chí giật tít lên thì đoàn kiểm tra đi đến đâu, cửa hàng nào cũng kêu hết lòng rồi”, bà Lan nói
Bà Lan nhấn mạnh thanh tra đột xuất là quyền của Thanh tra Nhà nước và cần phải làm thế nào để tất cả đơn vị sản xuất kinh doanh trên thị trường luôn luôn nghĩ có nguy cơ bị kiểm tra bất cứ lúc nào để không dám làm sai, vi phạm.
Cần tăng tính độc lập trong hoạt động thanh tra
Góp ý về dự thảo Luật, Đại biểu Bùi Hoài Sơn (Đoàn Hà Nội) nhấn mạnh, việc sắp xếp lại tổ chức hệ thống cơ quan thanh tra giúp tăng tính độc lập và khách quan trong hoạt động thanh tra, đặc biệt là trong các vụ việc có dấu hiệu tiêu cực, tham nhũng hoặc vi phạm trong nội bộ ngành.
Khi không còn chịu sự chi phối trực tiếp từ bộ chủ quản, thanh tra sẽ có điều kiện hoạt động công minh, minh bạch hơn.
Việc thống nhất đầu mối quản lý giúp giảm thiểu sự chồng chéo giữa các đoàn thanh tra khác nhau và kiểm toán, tạo thuận lợi cho đối tượng thanh tra, nhất là doanh nghiệp, tổ chức, cá nhân.
Tuy nhiên, theo đại biểu, khi tách thanh tra ra khỏi các bộ, có thể phát sinh tình trạng thiếu kết nối thông tin giữa cơ quan thanh tra và bộ quản lý chuyên ngành.
Vì vậy, cần xác lập cơ chế phối hợp rõ ràng, thường xuyên và chặt chẽ giữa Thanh tra Chính phủ và các bộ chuyên ngành, bảo đảm chia sẻ thông tin, dữ liệu, văn bản hướng dẫn cũng như hỗ trợ nghiệp vụ liên ngành.
Ngoài ra, cần xây dựng đội ngũ thanh tra chuyên ngành tại Thanh tra Chính phủ có chuyên môn sâu, thông qua việc biệt phái, luân chuyển cán bộ từ các bộ sang, hoặc bồi dưỡng nghiệp vụ chuyên ngành định kỳ.

Đại biểu Ngô Trung Thành (đoàn Đắk Lắk)
Trong khi đó, đại biểu Ngô Trung Thành (đoàn Đắk Lắk) cho rằng, đối với hoạt động thanh tra, đặc biệt là thanh tra chuyên ngành thì các quy trình, thủ tục thanh tra rất chặt chẽ, hết sức bài bản, để bảo đảm cho cuộc thanh tra diễn ra khách quan, chính xác.
Tuy nhiên khi chuyển các hoạt động thanh tra sang hoạt động kiểm tra thì những quy định, thể chế liên quan đến kiểm tra chuyên ngành lại đang rất “thiếu vắng”.
Đại biểu Thành đề nghị Chính phủ sớm nghiên cứu để có thể quy định trong luật hoặc ban hành các văn bản như Nghị định quy định về hoạt động kiểm tra.
Nguồn: VTV