Những bãi rác “tang vật” hàng giả
Bình Chánh, TP Hồ Chí Minh: Đầu tháng 6, tại một bãi đất trống ở huyện Bình Chánh, người dân phát hiện hàng nghìn hộp thuốc và thực phẩm chức năng giả nhãn mác Hàn Quốc, Nhật Bản nằm la liệt cạnh đống tro. Mùi hóa chất nồng nặc bốc lên khiến nhiều người phải bịt mũi khi đi ngang qua. Theo điều tra, toàn bộ lô hàng được vận chuyển từ kho ở Quận 12 ra đốt phi tang giữa đêm khuya với giá thuê chỉ 7 triệu đồng. Tuy nhiên, cơn mưa bất ngờ đã dập tắt lửa, để lộ hàng chục thùng thuốc chưa cháy hết. Kết quả giám định cho thấy, 95% sản phẩm hoàn toàn không có hoạt chất như công bố.
Thuốc, thực phẩm bẩn, thực phẩm chức năng giả ảnh hưởng rất lớn đến sức khỏe. Trong hình là thuốc và thực phẩm chức năng giả bị vứt bỏ tại bãi đất trống ở Bình Chánh – TP Hồ Chí Minh ngày 3/6/2025.
La Phù, Hà Nội – ngày 9/6/2025: Hàng tấn bánh kẹo trẻ em giả thương hiệu Milo, Ovaltine bị vứt bỏ dọc tuyến đường liên xã tại La Phù (Hoài Đức, Hà Nội) – nơi được coi là “thủ phủ bánh kẹo siêu rẻ”. Vỏ hộp in nhòe, địa chỉ chồng chéo tiếng Việt – tiếng Anh, số điện thoại in giả. Sau khi lực lượng chức năng kiểm tra đột xuất, nhiều hộ kinh doanh tại đây đồng loạt “cửa đóng then cài” né tránh.
Đà Lạt, Lâm Đồng – ngày 16/6/2025: Hàng trăm sản phẩm mỹ phẩm như kem trộn, tinh dầu không rõ nguồn gốc bị vứt dọc đường Trịnh Hoài Đức. Một số sản phẩm có nhãn ghi giá bán 1 – 1,2 triệu đồng/hộp dù đã quá hạn sử dụng.
Quảng Ninh – ngày 18/6/2025: Hàng nghìn hộp thực phẩm chức năng như yến chưng, sữa, thuốc bổ cho trẻ em được phát hiện ở bãi rác phường Hồng Hà, TP Hạ Long…
Những bãi rác “tang vật” ấy chỉ là phần nổi của chiến dịch kiểm tra quy mô lớn trên toàn quốc. Tháng cao điểm phòng, chống hàng giả kéo dài từ 15/5 đến 15/6/2025, dưới sự chỉ đạo trực tiếp của Thủ tướng Chính phủ. Theo Cục Quản lý và Phát triển thị trường trong nước (Bộ Công Thương), trong tháng cao điểm, lực lượng quản lý thị trường cả nước đã kiểm tra 3.891 vụ việc, phát hiện và xử lý 3.114 vụ vi phạm với tổng số tiền xử lý hơn 63 tỷ đồng. Đáng chú ý, có tới 26 vụ việc có dấu hiệu hình sự đã được chuyển cho cơ quan điều tra, tăng 50% so với cùng kỳ năm 2024.
Tổng Bí thư Tô Lâm trong một cuộc họp gần đây đã thẳng thắn chỉ rõ: “Nhiều cửa hàng phải đóng cửa là do buôn bán hàng giả, hàng kém chất lượng.” Phát biểu ấy đã nhận được nhiều sự đồng tình từ người dân trên các diễn đàn báo chí và mạng xã hội. Bởi rõ ràng, sự biến mất của các điểm kinh doanh “mập mờ” chính là hệ quả tất yếu khi thị trường bắt đầu được làm sạch.
Bánh kẹo không rõ nguồn gốc giấy tờ dành cho trẻ em bị vứt đầy ven đường ở La Phù, Hoài Đức, Hà Nội.
Không khoan nhượng
Sản xuất và bán hàng giả sẽ không bao giờ biến mất hoàn toàn. Nhưng nó phải biết sợ. Sợ bị phát hiện. Sợ bị truy tố. Sợ sự lên án của dư luận. Điều đang diễn ra trong tháng cao điểm này không đơn thuần là một chiến dịch. Đó là bước khởi đầu cho một tư duy điều hành mới: lấy sức khỏe, niềm tin của người dân làm ranh giới đỏ. Không phải ai cũng làm hàng giả, nhưng ai cũng có thể là nạn nhân nếu hàng giả cứ ngang nhiên tồn tại trên thị trường.
“Tẩy độc” là một quá trình khó khăn và đau đớn. Đôi khi, phải chấp nhận nhìn vào sự thật trần trụi để bắt đầu lại. Thị trường hôm nay đang được nhìn lại từ gốc. Không chỉ kiểm tra thuốc, mà còn truy nguồn nhập. Không chỉ kiểm tra bao bì, mà còn siết chặt quảng cáo, bán hàng online, livestream, tiếp thị trá hình.
Trả lời phỏng vấn VTV Times, PGS, TS Trần Đình Thiên – nguyên Viện trưởng Viện Kinh tế Việt Nam – nhấn mạnh: “Đây là điều đáng lẽ phải làm từ lâu. Chúng ta cũng cần đặt câu hỏi: Tại sao hàng giả, hàng kém chất lượng lại tồn tại ngang nhiên suốt thời gian qua? Ngoài sự dễ dãi của người tiêu dùng và sự ‘nhờn luật’ của người kinh doanh, thì còn có cả sự buông lỏng, quản lý kém hiệu quả từ các cơ quan chức năng. Tháng cao điểm chống hàng giả này kết thúc để mở đầu cho một cuộc chiến mới. Và điều truyền cảm hứng nhất là những gì diễn ra cho thấy đây là cuộc chiến hợp lòng dân và hoàn toàn có thể thành công để tạo ra một môi trường kinh doanh hoàn toàn mới.”
Tháng cao điểm chống hàng giả, hàng nhái… trên cả nước nhận được sự ủng hộ lớn của người dân.
Kết thúc để khởi đầu
Dự thảo sửa đổi Bộ luật Hình sự (trình tại kỳ họp thứ 9, Quốc hội khóa XV) đề xuất tăng mức phạt từ 3 năm đến 20 năm tù đối với tội buôn bán thuốc chữa bệnh, thuốc phòng bệnh giả – thay vì các mức phạt nhẹ như trước. Đặc biệt, dự thảo xóa bỏ “lá chắn” ngụy biện kiểu “không biết, không chịu trách nhiệm”. Nếu bị phát hiện buôn bán hàng giả, người vi phạm không thể lấy lý do không biết nguồn gốc hay thiếu ý thức để né tránh trách nhiệm hình sự.
Những bãi rác độc hại từ Bình Chánh, La Phù đến Đà Lạt, Quảng Ninh và nhiều nơi khác, là dấu chấm hết cho một thời kỳ coi thường sức khỏe đồng bào. Những gian hàng đóng cửa hàng loạt ở các trung tâm thương mại, chợ truyền thống là minh chứng cho sự chấm dứt của thời kỳ “sống chung với hàng giả, hàng nhái”.
Theo nhiều chuyên gia, không ai dám chắc sau tháng cao điểm này, hàng giả sẽ biến mất hoàn toàn. Nhưng có thể tin tưởng rằng, nó không còn dễ dàng tồn tại ngang nhiên như trước. Từ cơ quan chức năng, đến doanh nghiệp và người tiêu dùng – không ai có thể tiếp tục coi điều bất thường là bình thường. Đặc biệt là với những mặt hàng ảnh hưởng trực tiếp đến sức khỏe người dân.
PGS, TS Trần Đình Thiên khẳng định: “Điều quan trọng là phải thiết lập những quy chuẩn rõ ràng cho hàng thật – hàng giả, kinh doanh đúng – kinh doanh sai. Chống hàng giả phải đi đôi với chống buôn lậu, trốn thuế, tạo môi trường minh bạch. Người tiêu dùng cần có công cụ để tự bảo vệ mình. Doanh nghiệp chân chính có thể tự bảo vệ mình. Không thể chỉ dựa vào việc xử lý, bắt giữ.”
Chiến dịch cao điểm đã đi đến hồi kết, nhưng không có nghĩa cuộc chiến chống hàng giả sẽ dừng lại. Ngược lại, đây mới là điểm khởi đầu cho một thị trường minh bạch, bền vững và nhân văn hơn./.
Nguồn: VTV
