Google, Facebook, YouTube, TikTok… các nền tảng số xuyên biên giới này không chỉ đang chiếm lĩnh đa số thị phần quảng cáo, mà còn can thiệp sâu vào việc sản xuất nội dung, thu hút sự chú ý của công chúng và dần thay đổi thói quen tiếp cận thông tin của người xem.
Những thay đổi này đang khiến các cơ quan báo chí đối mặt với khó khăn vì quảng cáo sụt giảm và chi phí sản xuất tăng cao. Những mô hình sáng tạo đang là hướng đi nhưng cũng không hề dễ dàng để có thể đa dạng hóa nguồn thu và phát triển. Cùng với đó, một cơ chế hỗ trợ từ cơ quan quản lý cũng được xem là yếu tố quan trọng để gỡ khó cho các cơ quan báo chí trong bối cảnh mới.
Quảng cáo từng là nguồn thu chính của báo Kinh tế và Đô thị. Thậm chí có lúc, quảng cáo từng chiếm phần lớn nhất tổng nguồn thu của báo. Tuy nhiên, với sự bùng nổ của mạng xã hội và các nền tảng kỹ thuật số, nguồn thu từ quảng cáo đã giảm đi đáng kể. Đây là thực tế mà nhiều cơ quan báo chí đang gặp phải.
“Ngày nay do mạng xã hội phát triển, công chúng có thể tiếp cận thông tin bằng nhiều nguồn khác nhau. Vì vậy, báo in số lượng người đọc giảm, người xem truyền hình và nghe phát thanh cũng giảm và đặc biệt số lượng người đọc báo điện tử cũng sụt giảm mạnh”, Nhà báo Nguyễn Thành Lợi – Tổng Biên tập Báo Kinh tế và Đô thị cho biết.
Các chuyên gia nhận định báo chí Việt Nam hiện nay đang đứng trước một bước ngoặt quan trọng. Các cơ quan báo chí buộc phải tái cấu trúc mô hình kinh tế, không thể tiếp tục phụ thuộc vào quảng cáo truyền thống như trước, mà phải đa dạng hóa nguồn thu.
Nhà báo Nguyễn Đức Lợi – Phó Chủ tịch Thường trực Hội Nhà báo Việt Nam cho hay: “Phải thay đổi tư duy, không thể làm kinh tế báo chí theo phương thức truyền thống như xưa. Cơ quan báo chí đang cố gắng xây dựng nền công nghệ truyền thông để tạo ra nguồn thu trước đây chúng ta chưa từng có”.
Ảnh minh họa.
Nhiều cơ quan báo chí đang nỗ lực đổi mới như phát triển nền tảng số, mở rộng dịch vụ nội dung, tổ chức sự kiện. Tuy nhiên, các cơ quan báo chí vẫn rất cần sự hỗ trợ từ ngân sách. Cơ chế đặt hàng báo chí đã triển khai một vài năm qua cần được triển khai hiệu quả hơn nữa.
“Trong Luật Báo chí mới cũng cần có những quy định tạo điều kiện cho các cơ quan báo chí chính thống, chủ lực, có cơ chế đặt hàng giúp cho các cơ quan báo chí có khả năng tái tạo, sáng tạo những sản phẩm báo chí chất lượng, thu hút công chúng”, ông Đồng Mạnh Hùng – Trưởng Ban Thư ký biên tập, Đài Tiếng nói Việt Nam nêu ý kiến.
Nhiều quy định mới tại Luật Quảng cáo, Luật Thuế thu nhập doanh nghiệp, Luật Báo chí sửa đổi đã gỡ nhiều nút thắt cho kinh tế báo chí. Trong bối cảnh hệ thống báo chí sáp nhập, tinh giản, càng cần hơn nữa sự năng động sáng tạo của các cơ quan chủ quản, của các tòa soạn, trong đó yếu tố then chốt là duy trì, nâng cao chất lượng nội dung để giữ chân độc giả, giữ vững vai trò dòng tin tức chủ lưu của báo chí cách mạng.
Luật Thuế thu nhập doanh nghiệp (sửa đổi) vừa được Quốc hội thông qua cách đây 2 ngày đã giảm mức thuế suất ưu đãi với báo chí đồng bộ về mức 10%, thay vì 2 mức hiện hành (10% cho báo in, 20% cho các loại hình báo khác).
Thống kê của Cục Báo chí đến cuối năm ngoái, có hơn 80% các tòa soạn báo chí ở Việt Nam đã áp dụng một hoặc nhiều công nghệ số trong hoạt động của mình, nhưng để vượt qua thách thức cạnh tranh hiện nay thì vẫn cần những cơ chế đặc thù, linh hoạt hơn.
Nguồn: VTV
