Xuất khẩu gạo của Nhật Bản trước tình thế “tiến thoái lưỡng nan”

Công bố cách đây 2 ngày của Chính phủ Nhật Bản cho thấy, lượng gạo xuất khẩu của nước này trong năm 2024 đã đạt mức kỷ lục lên tới 12 tỷ Yen (tương đương 80 triệu USD). Tuy nhiên, năm 2024 cũng chứng kiến tình trạng thiếu gạo nghiêm trọng và giá tăng cao tại thị trường trong nước. Tình trạng này khiến xuất khẩu gạo của Nhật Bản rơi vào tình thế khó khăn trong năm 2025.

Trong năm 2024, giá trị gạo xuất khẩu của Nhật Bản đã tăng gần 28% so với năm trước đó. Tuy nhiên hiện tại giá gạo trong nước đang tăng cao, đang khiến nông dân và các nhà sản xuất gạo ngần ngại để xuất khẩu gạo đi nước ngoài. Theo đó, việc thiết kế một cơ chế linh hoạt giữa sản xuất gạo cho thị trường trong nước và gạo xuất khẩu đang trở nên cấp thiết tại Nhật Bản.

Theo báo tin tức của tỉnh Niigata – địa phương xuất khẩu gạo lớn của Nhật Bản – đã nhận định “giá gạo trong nước tăng vọt, khiến xuất khẩu gạo ra nước ngoài đang đứng ở vị trí tiến thoái lưỡng nan”. Tờ báo này trích lý giải của chuyên gia, giá gạo trong nước tăng cao dẫn đến nguy cơ không thể thu gom gạo để xuất khẩu, mất đi thị trường nước ngoài. Trong khi, nông dân Nhật Bản đã phải khó khăn trong 20 năm qua để có được thành quả xuất khẩu gạo như hiện nay.

Theo tờ Mainichi, chính phủ Nhật Bản có quan điểm phản đối giảm sản lượng xuất khẩu gạo để bù đắp cho thiếu hụt trong nước. Do tiền trợ cấp của chính phủ chỉ trợ cấp cho gạo xuất khẩu và hiện không được chuyển hướng sang gạo sử dụng trong nước. Hơn nữa lượng gạo xuất khẩu hiện chỉ tương đương 2 ngày tiêu thụ trong nước và thị trường nước ngoài đang còn nhiều dư địa.

The báo Nikkei, ngày 31/1, Bộ Nông Lâm và Thủy sản Nhật Bản đã bắt đầu quá trình xem xét sửa đổi chính sách về lúa gạo, dự kiến bắt đầu thực hiện từ năm tài khóa 2027. Theo đó, ngoài việc cho phép giải phóng linh hoạt lượng gạo dự trữ như một biện pháp ứng phó với tình trạng giá gạo trong nước tăng cao, chính phủ Nhật Bản cũng nêu rõ ý định mở rộng xuất khẩu.

Chính phủ có kế hoạch đặt ra mục tiêu xuất khẩu và khuyến khích chia đất nông nghiệp thành những lô lớn hơn để giảm chi phí sản xuất, tuy nhiên vẫn chưa xem xét lại những hạn chế về cách sử dụng ngân sách hỗ trợ gạo xuất khẩu.

Xuất khẩu gạo của Nhật Bản đang đứng trước thách thức trong năm 2025. Nếu tiếp tục mở rộng xuất khẩu có thể khiến thị trường gạo trong nước khan hiếm và giá gạo tăng cao. Nhưng nếu hạn chế xuất khẩu, Nhật Bản có thể để mất thị trường thế giới và làm suy giảm khả năng xuất khẩu gạo trong tương lai.

Xuất khẩu gạo của Thái Lan dự báo giảm

TTKT – Giới chức Thái Lan cho biết, xuất khẩu gạo của nước này trong năm nay có thể chỉ đạt khoảng 7,5 triệu tấn, giảm đáng kể so với mức gần 10 triệu tấn vào năm ngoái.