Đây là nội dung quan trọng được đưa ra tại Hội nghị đào tạo, phổ biến, tuyên truyền quy định pháp luật về phòng, chống rửa tiền, tài trợ khủng bố và tài trợ phổ biến vũ khí hủy diệt hàng loạt cho các doanh nghiệp trong lĩnh vực kinh doanh bảo hiểm nhân thọ do Cục Quản lý, giám sát bảo hiểm (Bộ Tài chính) phối hợp với Cục Phòng, chống rửa tiền (Ngân hàng Nhà nước Việt Nam) và Cục An ninh nội địa (Bộ Công an) tổ chức chiều ngày 14/2.
Gia tăng nguy cơ về tội phạm rửa tiền
Tháng 6/2023, Lực lượng đặc nhiệm tài chính về chống rửa tiền (FATF) đưa Việt Nam vào Danh sách giám sát tăng cường (danh sách xám), đồng thời đưa ra 17 khuyến nghị hành động đối với Việt Nam để giải quyết các thiếu hụt trong cơ chế phòng chống rửa tiền, tài trợ khủng bố, tài trợ phổ biến vũ khí hủy diệt hàng loạt.
Theo Phó Cục trưởng Cục Quản lý, giám sát bảo hiểm Nguyễn Quang Huyền, trong bối cảnh toàn cầu hóa và hội nhập kinh tế quốc tế ngày càng sâu rộng, nguy cơ về tội phạm rửa tiền, tài trợ khủng bố và phổ biến vũ khí hủy diệt hàng loạt đang trở thành thách thức nghiêm trọng, đe dọa đến an ninh quốc gia, trật tự an toàn xã hội và sự ổn định của hệ thống tài chính. Những hành vi này không chỉ gây hậu quả nghiêm trọng về kinh tế mà còn tiềm ẩn nhiều rủi ro đối với an ninh quốc phòng, chính trị và uy tín quốc gia trên trường quốc tế.
Từ các vụ án đã được phanh phui tại Việt Nam thời gian qua cho thấy, tội phạm rửa tiền sử dụng các phương pháp ngày càng tinh vi. Chúng ta vẫn chưa quên đại án Vạn Thịnh Phát nổi tiếng dư luận thời gian dài. Trong vụ đại án này, các đối tượng dùng nhiều thủ đoạn để chuyển tiền ra nước ngoài trái quy định, với tổng số tiền hơn 1,5 tỷ USD thông qua các hợp đồng giao dịch khống. Trong đó, có 9 bị cáo bị kết tội rửa tiền, thành phần đa dạng, từ lãnh đạo ngân hàng, kế toán, lái xe, thư ký…
Thông tin kết quả đánh giá rủi ro quốc gia về rửa tiền giai đoạn 2018 – 2022 của Bộ Tài chính và Ngân hàng Nhà nước cho thấy, nguy cơ rửa tiền đối với tội lừa đảo chiếm đoạt tài sản ngày càng trở nên đa dạng, thủ đoạn tinh vi hơn và có xu hướng gia tăng trong lĩnh vực tài chính, ngân hàng, bất động sản, phát hành trái phiếu doanh nghiệp…Số liệu điều tra, khởi tố và bị kết án khá cao, số tiền phải thi hành án là rất lớn, đã có 10 vụ điều tra về tội rửa tiền có nguồn gốc lừa đảo chiếm đoạt tài sản. Mặc dù chưa có vụ khởi tố nào về tội rửa tiền nhưng giá trị tài sản bị chiếm đoạt ngày càng lớn dẫn đến nguy cơ tiềm ẩn về rửa tiền có nguồn gốc từ tội phạm lừa đảo chiếm đoạt tài sản. Với phân tích nêu trên, nguy cơ rửa tiền liên quan đến loại tội phạm này ở mức cao.
Bà Nguyễn Thị Minh Thơ – Phó Cục trưởng, Cục Phòng, chống rửa tiền (Ngân hàng Nhà nước Việt Nam) cho biết, Việt Nam nằm trong danh sách các quốc gia thiếu hụt nghiêm trọng về cơ chế phòng chống rửa tiền, tài trợ khủng bố.
Hoàn thiện pháp lý để rửa tiền không còn đất sống
Tình hình đó đã và đang đặt ra yêu cầu cấp thiết về hành lang pháp lý trong nước về phòng chống rửa tiền để ngăn ngừa tội phạm. Theo bà Thơ, Việt Nam cần thực hiện hành động để giải quyết những thiếu hụt liên quan đến khuôn khổ pháp lý về các quy định và yêu cầu giám sát tổ chức tài chính (FIs) và cá nhân, tổ chức kinh doanh ngành nghề phi tài chính liên quan (DNFBPs).
Để hợp pháp hóa và nhằm che giấu nguồn gốc số tiền bất hợp pháp, các đối tượng thường mượn tài khoản của người khác rồi góp vốn đầu tư, mua bất động sản, ký hợp đồng khống để nhận lại “tiền sạch”
Đồng thời lãnh đạo Cục Phòng, chống rửa tiền cũng lưu ý cần xây dựng khung pháp lý để cấm hoặc điều chỉnh đối với tài sản ảo và các tổ chức cung ứng dịch vụ tài sản ảo, đồng thời chứng minh việc thực thi các quy định bao gồm các biện pháp đảm bảo tuân thủ…
Về nội dung này, ông Nguyễn Quang Huyền cho rằng, mặc dù thời gian qua, Việt Nam đã tích cực hoàn thiện khung khổ pháp lý, tăng cường hợp tác quốc tế và thực hiện các cam kết nhằm nâng cao hiệu quả trong công tác phòng, chống rửa tiền, tài trợ khủng bố và tài trợ phổ biến vũ khí hủy diệt hàng loạt. Tuy nhiên, trước bối cảnh có nhiều thay đổi, nhiều quy định cần được thay đổi cho phù hợp, một số “lỗ hổng” pháp lý cần được bổ sung, hoàn thiện.
“Hiện các quy định pháp luật về lĩnh vực này đang được bổ sung, sửa đổi, trong đó có lĩnh vực kinh doanh bảo hiểm, để phù hợp với chuẩn mực quốc tế, góp phần bảo vệ sự ổn định của nền kinh tế và an ninh quốc gia”, ông Huyền cho biết thêm.
Đáng chú ý, nói về lĩnh vực bảo hiểm, bà Thơ cho rằng, việc nhận biết khách hàng là điều quan trọng để làm nền tảng phân loại khách hàng theo mức độ rủi ro về rửa tiền. Các doanh nghiệp cần thu thập, cập nhật, xác minh thông tin; cập nhật thông tin nhận biết khách hàng; xác minh thông tin nhận biết khách hàng và thông qua việc thuê tổ chức khác, qua bên thứ 3…
“Cục Quản lý, giám sát bảo hiểm đã thường xuyên yêu cầu doanh nghiệp bảo hiểm thực hiện công tác phòng chống rửa tiền theo quy định của pháp luật đảm bảo đúng chức năng nhiệm vụ. Trong đó yêu cầu doanh nghiệp bảo hiểm xây dựng quy chế và cử cán bộ/bộ phận phụ trách về công tác phòng chống rửa tiền, thực hiện đôn đốc, nhắc nhở doanh nghiệp bảo hiểm cung cấp số liệu về công tác phòng chống rửa tiền để gửi Ngân hàng Nhà nước”, ông Huyến cho biết thêm./.
Nguồn: VTV
