Linh hoạt ứng phó với sắc thuế “có đi có lại” của Mỹ

0

Hàng Việt xuất Mỹ đối diện nguy cơ giảm sút sức cạnh tranh

Chia sẻ với phóng viên, ông Trần Thanh Hải – Phó Cục trưởng Cục Xuất nhập khẩu (Bộ Công thương) cho biết, trong năm 2024, Mỹ là thị trường xuất khẩu lớn nhất của nước ta với kim ngạch 119,6 tỷ USD. Xuất siêu của nước ta sang Mỹ đạt 104,6 tỷ USD, tăng 25,6% so với năm trước.

Riêng trong tháng 1/2025, kim ngạch xuất khẩu của Việt Nam sang Mỹ đạt 9,8 tỷ USD, trong khi kim ngạch nhập khẩu từ quốc gia này ghi nhận 1,3 tỷ USD trong tổng kim ngạch xuất nhập khẩu 11,1 tỷ USD. Theo đó, mức xuất siêu từ Việt Nam sang Mỹ đạt 8,5 tỷ USD.

Hiện nay, hơn một nửa giá trị xuất khẩu của Việt Nam sang Mỹ là các sản phẩm công nghệ cao như điện tử tiêu dùng, điện thoại thông minh, cùng với các mặt hàng may mặc và giày dép. Các sản phẩm khác, như nội thất và nông sản, cũng chiếm một phần không nhỏ trong cơ cấu xuất khẩu.

Định hướng tương lai, Mỹ vẫn là thị trường chủ chốt mà nhiều doanh nghiệp Việt Nam hướng tới nhằm thúc đẩy xuất nhập khẩu. Năm 2025, tổng kim ngạch xuất khẩu sang Mỹ dự kiến đạt từ 125-130 tỷ USD. Do đó, Sắc lệnh về “Thương mại và thuế quan có đi có lại” của Tổng thống Donald Trump khiến nhiều doanh nghiệp và ngành hàng lo lắng mặc dù đến nay các chi tiết cụ thể về thuế này vẫn chưa rõ ràng.

Theo chuyên gia kinh tế – TS. Nguyễn Văn Hiến, với mức độ thâm hụt thương mại đứng thứ 3 trong tổng số đối tác của Mỹ, hàng hóa Việt Nam xuất khẩu đang đứng trước nguy cơ có thể phải chịu mức thuế từ chính sách thuế đối ứng của Tổng thống Donald Trump.

Hơn thế nữa, nếu Mỹ căn cứ vào mức thuế VAT để áp dụng thuế nhập khẩu đối ứng sẽ ảnh hưởng tiêu cực đến hàng hóa từ Việt Nam. Hiện nước ta đang áp dụng thuế VAT 8% sau khi thực hiện chính sách giảm 2% để hỗ trợ doanh nghiệp và kích cầu tiêu dùng. Do đó, khi Mỹ xem xét thuế đối ứng theo VAT, với mức chênh lệch đó, Mỹ sẽ áp mức thuế nhập khẩu cao hơn đối với hàng hóa nhập từ Việt Nam. Từ đó, đẩy giá cả hàng hóa Việt trên kệ hàng tại Mỹ lên cao, ảnh hưởng đến tính cạnh tranh của sản phẩm Việt Nam.

“Thực tế cho thấy, hàng Việt Nam bị cạnh tranh rất khốc liệt tại thị trường Mỹ và trong cả một quá trình dài, hàng hóa nước ta phải tạo ưu thế cạnh tranh bằng chất lượng, giá cả. Thế nên nếu bị áp thuế đối ứng sẽ gây ra nhiều khó khăn cho doanh nghiệp nước ta bởi chi phí xuất khẩu tăng lên có thể khiến hàng Việt Nam giảm sức cạnh tranh trên thị trường Mỹ”, ông Nguyễn Đoàn Tùng – Chủ tịch HĐQT Công ty Cổ phần Chứng khoán Châu Á – Thái Bình Dương nhận định.

Đơn cử, thép là một trong những mặt hàng chịu tác động lớn trước thuế quan đối ứng của Mỹ. Theo số liệu của Tổng cục Hải quan, Việt Nam xuất khẩu 1,67 triệu tấn sắt thép, trị giá gần 1,32 tỷ USD đến Mỹ, chiếm lần lượt 9,4% và 10,5% tổng sản lượng và kim ngạch xuất khẩu mặt hàng này năm 2024. Với thặng dư thương mại lớn như vậy, thép sẽ nằm trong tầm ngắm thuế đối ứng của Mỹ. Bên cạnh thép, dệt may cũng là một trong những ngành xuất khẩu chủ lực của Việt Nam sang Mỹ. Mỹ là thị trường đứng đầu về kim ngạch xuất khẩu dệt may với hơn 16 tỷ USD.

Chia sẻ với phóng viên, chị Nguyễn Thị Thanh Hương – Giám đốc Công ty THHH Thương mại Thanh Hương cho biết, trong nhiều năm qua, Mỹ là thị trường xuất khẩu lớn của công ty. Nếu sắc thuế đối ứng của ông Trump áp dụng trên thực tế thì chắc chắn sẽ đội chi phí nhập khẩu của đối tác Mỹ. Điều đó sẽ khiến đơn hàng đối với Việt Nam giảm đi và cũng sẽ khiến hàng dệt may Việt suy giảm năng lực cạnh tranh tại thị trường Mỹ.

Dồn lực ứng phó

Chia sẻ về giải pháp ứng phó với khó khăn, chị Hương cho biết, hiện tại công ty đang theo dõi chặt chẽ tình hình và động thái cụ thể hơn nữa của nước Mỹ về việc thực hiện sắc thuế này. “Trong trường hợp bị áp thuế đối ứng, chúng tôi sẽ ngay lập tức có phương án tiết giảm chi phí sản xuất và đàm phán với đối tác để làm sao cho giá cả hàng xuất khẩu sang Mỹ không tăng. Chỉ có làm được như vậy, hàng hóa của chúng tôi mới giữ được lợi thế cạnh tranh với các đối thủ khác tại thị trường này”, chị Hương nhấn mạnh.

Theo các chuyên gia kinh tế, những thách thức từ Sắc lệnh về “Thương mại và thuế quan có đi có lại” của Tổng thống Mỹ đòi hỏi các nhà hoạch định chính sách của Việt Nam phải nhận thức rõ và chủ động đề ra các kịch bản cũng như giải pháp ứng phó, hạn chế các tác động tiêu cực mới đảm bảo ổn định và tăng trưởng kinh tế trong nước.

Các chuyên gia thương mại cũng cho rằng, trước mắt, Chính phủ và doanh nghiệp cần lưu tâm giải quyết vấn đề thâm hụt thương mại, tạo cân bằng cán cân thương mại với Mỹ thông qua việc tăng nhập khẩu từ Mỹ. Khi giải quyết ổn thỏa mối quan ngại về thâm hụt thương mại của phía Mỹ thì mối  lo ngại của hàng Việt đối với sắc thuế có đi có lại của ông Trump sẽ giảm đi. 

“Trước nguy cơ về thuế đối ứng, Việt Nam có thể thực hiện nhiều giải pháp như đàm phán với Mỹ để tìm kiếm các biện pháp hợp tác giúp giảm nguy cơ bị áp thuế cao. Về lâu dài, áp lực từ thuế quan của Mỹ sẽ tiếp tục diễn biến khó lường nên Việt Nam cần tăng cường chuỗi cung ứng nội địa, giảm sự phụ thuộc vào nguyên liệu nhập khẩu từ Trung Quốc thông qua đẩy mạnh chính sách thúc đẩy xuất khẩu mặt hàng sản xuất công nghiệp có hàm lượng giá trị gia tăng nội địa cao”, chuyên gia kinh tế – TS. Nguyễn Văn Hiến khuyến nghị.

Bên cạnh đó, Việt Nam cần thực hiện quyết liệt và hiệu quả hơn bài toán mở rộng thị trường xuất khẩu, nhất là đối với các mặt hàng đang phụ thuộc xuất khẩu nhiều vào Mỹ. Trong đó, có thể tận dụng các hiệp định thương mại tự do như EVFTA và CPTPP… để đẩy mạnh xuất khẩu sang châu Âu và các nước châu Á. Chỉ có như vậy,  xuất khẩu nước ta mới giảm bớt rủi ro.

Cũng theo chuyên gia kinh tế – tài chính Nguyễn Đoàn Tùng – Chủ tịch HĐQT Công ty Cổ phần Chứng khoán Châu Á – Thái Bình Dương trong “nguy” luôn có “cơ”, thuế nhập khẩu đối ứng của Tổng thống Donald Trump, cũng là cơ hội để nền kinh tế Việt Nam phát triển toàn diện hơn, tiến lên bậc cao hơn trong thương mại toàn cầu. “Nếu như Việt Nam linh hoạt thích nghi, điều chỉnh chiến lược thương mại và đầu tư để nhanh chóng thích nghi với sự thay đổi trong chính sách mới của Mỹ thì nước ta sẽ vượt qua rào cản này. Bên cạnh đó, đây cũng là cú hích để mở rộng, đa dạng hóa thị trường xuất khẩu trong thời gian tới”, ông Tùng nhấn mạnh.

Lời khuyên của các chuyên gia đối với các doanh nghiệp xuất khẩu sang Mỹ là cần phải linh hoạt và nỗ lực giải quyết những thách thức, nhanh chóng tìm cách chuyển hướng xuất khẩu sang các thị trường lân cận Mỹ. Thêm vào đó, để nâng cao năng lực cạnh tranh, doanh nghiệp Việt cần tập trung vào chuyển đổi mô hình sản xuất theo hướng nâng cao giá trị gia tăng, đầu tư công nghệ và cải thiện chất lượng sản phẩm nhằm đáp ứng các tiêu chuẩn quốc tế.

“Bộ Công thương sẽ phối hợp cùng Chính phủ để hỗ trợ doanh nghiệp Việt Nam đa dạng hóa thị trường, giảm thiểu ảnh hưởng từ những biến động của chính sách thương mại của Mỹ”, ông Trần Thanh Hải – Phó Cục trưởng Cục Xuất nhập khẩu cho biết.

Nguồn: VTV