Bộ trưởng Bộ Tài chính: Thuế khoán không còn phù hợp với yêu cầu phát triển

0

Sáng 19/6, Quốc hội tiến hành phiên chất vấn với Bộ trưởng Bộ Tài chính Nguyễn Văn Thắng.

Hộ kinh doanh “không ngại nộp thuế, chỉ ngại cách tính”?

Tham gia chất vấn Bộ trưởng, đại biểu Hoàng Văn Cường (đoàn Hà Nội) nêu rõ Nghị quyết 68 đã đề ra một trong những giải pháp là bỏ thuế khoán. Nghị quyết 198 đã quyết định bỏ thuế khoán đối với hộ kinh doanh từ 2026. Chính sách này đang tác động đến hàng triệu hộ kinh doanh với tâm lý e ngại. Nhiều đại biểu đề nghị xem xét hay lùi chính sách thuế này.

“Điều này cho thấy các hộ không ngại nộp thuế nhưng rất e ngại cách tính thuế, thủ tục nộp cho đúng. Bộ trưởng có kế hoạch và giải pháp để thực thi thu thuế mới sau khi bỏ thuế khoán để các hộ cảm thấy thuận lợi, hứng khởi trong việc nộp thuế?”, đại biểu Hoàng Văn Cường chất vấn.

Trả lời đại biểu Cường, Bộ trưởng Nguyễn Văn Thắng cho biết, hiện hệ thống thuế của Việt Nam đã tiệm cận với các thông lệ quốc tế và được nhiều tổ chức quốc tế ghi nhận. Tuy nhiên, vẫn còn tồn tại một số vấn đề, đặc biệt là về tính minh bạch trong một số sắc thuế mà hiện nay chúng ta đang thu thủ công, trong đó có thuế khoán.

Theo ông Thắng, thuế khoán đang tạo ra rào cản lớn, gây thiếu minh bạch trong quản lý thuế, dễ bị lạm dụng và tạo ra sự bất bình đẳng giữa các loại hình kinh doanh. Mặc dù hình thức này từng phù hợp trong một giai đoạn nhất định, nhưng đến nay đã bộc lộ nhiều bất cập và không còn phù hợp với yêu cầu phát triển.

Nghị quyết 68 của Bộ Chính trị và Nghị quyết 198 của Quốc hội đã xác định rõ mục tiêu chấm dứt thuế khoán chậm nhất vào năm 2026. Đây là bước đi căn cơ, đúng đắn và cần thiết nhằm minh bạch hóa hoạt động của hộ kinh doanh, tạo sự bình đẳng trong chính sách thuế giữa hộ kinh doanh và doanh nghiệp, từ đó thúc đẩy các hộ chuyển đổi sang mô hình doanh nghiệp và mở rộng khu vực kinh tế chính thức.

Ông Thắng cho biết, việc xóa bỏ thuế khoán chắc chắn sẽ tác động tới hàng triệu hộ kinh doanh. Do đó, Bộ Tài chính đang chuẩn bị đồng bộ các điều kiện về pháp lý và công nghệ để hỗ trợ thực hiện chính sách này một cách thuận lợi, hạn chế tối đa gánh nặng về thủ tục và chi phí cho người dân.

Cụ thể là rà soát, hoàn thiện chính sách pháp luật thuế. Bộ đang đề xuất sửa đổi Luật Quản lý thuế, Luật Thuế thu nhập cá nhân theo hướng đơn giản, minh bạch, dễ thực hiện; đồng thời đơn giản hóa sổ sách, chứng từ, hóa đơn để các hộ kinh doanh không bị áp lực khi chuyển đổi.

Ngoài ra, sẽ đẩy mạnh chuyển đổi số trong quản lý thuế. Bộ triển khai áp dụng hóa đơn điện tử khởi tạo từ máy tính tiền, giúp thu đúng, thu đủ, đồng thời giảm thời gian, chi phí cho người nộp thuế. Đồng thời, cung cấp miễn phí các phần mềm hỗ trợ khai, nộp thuế điện tử, hóa đơn điện tử, kế toán, đặc biệt hỗ trợ các hộ kinh doanh còn khó khăn trong giai đoạn đầu.

Cùng với đó là tăng cường truyền thông, đào tạo và tư vấn. Bộ phối hợp với các cơ quan báo chí để tuyên truyền, hướng dẫn các hộ kinh doanh hiểu rõ lợi ích và cách thực hiện các thủ tục thuế mới, tổ chức các chương trình đào tạo, tư vấn pháp lý, kế toán phù hợp với từng nhóm đối tượng.

3 giải pháp cho mục tiêu 2 triệu doanh nghiệp năm 2030

Trong khi đó, đại biểu Đặng Bích Ngọc (Đoàn Hòa Bình) đặt vấn đề trong bối cảnh nhiều doanh rút lui khỏi thị trường thời gian qua, giải pháp nào để hoàn thành mục tiêu đến 2030 đạt 2 triệu doanh nghiệp hoạt động theo tinh thần của Nghị quyết 68?

Về vấn đề này, Bộ trưởng Nguyễn Văn Thắng cho biết có 3 nhóm giải pháp cần quan tâm. Đầu tiền là kiến tạo môi trường kinh doanh thuận lợi, minh bạch, hiệu quả. Tập trung tháo gỡ rào cản để ra nhập, và hoạt động trên thị trường.

Thứ hai là thúc đẩy mạnh mẽ chuyển đổi mạnh mẽ quá trình chuyển đổi hộ kinh doanh sang doanh nghiệp.

“Hiện nay chúng ta có hơn 5 triệu hộ kinh doanh. Đây là lực lượng có tiềm năng lớn nhất để hiện thực hóa mục tiêu 2 triệu doanh nghiệp”, Bộ trưởng cho biết.

Cuối cùng là nâng cao năng lực cạnh tranh cho doanh nghiệp, ưu tiên hỗ trợ đất đai, tiếp tập vốn, chuyển đổi số, phát triển nguồn lực, tập trung trung khơi thông điểm nghẽn hỗ trợ doanh nghiệp tăng khả năng chịu đựng, từ đó giảm số doanh nghiệp rút lui khỏi thị trường.

Dùng AI chống thất thu thuế

Liên quan đến vấn đề chống thất thu thuế, đại biểu Nguyễn Hữu Thông (Đoàn Bình Thuận) nêu lên những bất cập trong quản lý thuế đối với hoạt động kinh doanh trên các nền tảng thương mại điện tử và mạng xã hội. Theo đại biểu, tình trạng gian lận thuế trong lĩnh vực này không chỉ gây thất thu ngân sách nhà nước mà còn tạo ra môi trường cạnh tranh không lành mạnh đối với các tiểu thương, hộ kinh doanh truyền thống và cả các siêu thị, trung tâm thương mại.

Về vấn đề này, Bộ trưởng Bộ Tài chính Nguyễn Văn Thắng đã đưa ra nhiều giải pháp căn cơ chống thất thu thuế từ thương mại điện tử. Bộ trưởng cho biết ngành tài chính đã triển khai rất quyết liệt về quản lý thuế trong lĩnh vực thương mại điện tử và đạt được những kết quả ban đầu đáng khích lệ.

Theo Bộ trưởng, các giải pháp trọng tâm bao gồm ban hành quy định về hóa đơn điện tử và trách nhiệm khấu trừ thuế của các sàn thương mại điện tử. Các hộ cá nhân kinh doanh có thể ủy quyền cho sàn lập hóa đơn điện tử, định danh số cá nhân bán hàng qua mạng xã hội. Ứng dụng mạnh mẽ công nghệ thông tin, thậm chí cả trí tuệ nhân tạo (AI) vào quản lý, xây dựng các cổng thông tin điện tử để kê khai và nộp thuế.

Kết quả, Bộ trưởng cho biết đã chuẩn hóa được 95% các cơ sở dữ liệu về dân cư, kết nối, chia sẻ thông tin với ngân hàng, các web về thương mại điện tử.

Bộ trưởng cho biết đã có 158 nhà cung cấp nước ngoài kê khai và nộp thuế, thu về 23.000 tỉ đồng. Cùng với đó, 106.000 hộ cá nhân kinh doanh kê khai và đã nộp 1.200 tỉ đồng tiền thuế qua cổng thông tin điện tử. Doanh thu thuế từ thương mại điện tử trong 5 tháng đầu năm tăng trưởng tới 55% với số tiền tuyệt đối là trên 75.000 tỉ đồng.

Trong thời gian tới, Bộ Tài chính tiếp tục hoàn thiện quy định, định danh rõ các tổ chức, cá nhân kinh doanh thương mại điện tử; nâng cấp các cổng điện tử và đặc biệt là sử dụng AI để cảnh báo gian lận thuế, rà soát các cá nhân có thu nhập phát sinh từ nền tảng số.

Nguồn: VTV