Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính vừa ký Công điện số 19 về việc tăng cường thực hiện các giải pháp giảm lãi suất. Thời gian qua, Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ đã có nhiều chỉ đạo đối với Ngân hàng Nhà nước và các tổ chức tín dụng về việc tiếp tục thực hiện các giải pháp để giảm mặt bằng lãi suất cho vay, tháo gỡ khó khăn sản xuất kinh doanh, thúc đẩy tăng trưởng. Tuy nhiên, vừa qua vẫn có một số ngân hàng thương mại điều chỉnh tăng lãi suất huy động, là yếu tố tác động làm tăng lãi suất cho vay.
Nhằm bảo đảm mục tiêu tăng trưởng GDP đạt 8% trở lên trong năm nay, Thủ tướng yêu cầu Ngân hàng Nhà nước thực hiện ngay việc thanh tra, kiểm tra các ngân hàng thương mại tăng lãi suất huy động trong thời gian qua và việc công bố lãi suất huy động, cho vay của các tổ chức tín dụng, bảo đảm tuân thủ đúng quy định.
Ngay trong chiều 25/2, Ngân hàng Nhà nước đã tổ chức cuộc họp với hệ thống tổ chức tín dụng để quán triệt và có văn bản chỉ đạo toàn hệ thống ổn định lãi suất tiền gửi, giảm lãi suất cho vay.
Tại cuộc họp, từng ngân hàng điều chỉnh lãi suất đã được lãnh đạo Ngân hàng Nhà nước chỉ mặt, gọi tên cụ thể. Theo đó, từ đầu năm đến nay, có 8 ngân hàng thương mại tăng lãi suất tiền gửi từ 0,1-0,4%/năm.
4 ngân hàng thương mại vừa tăng, vừa giảm lãi suất tiền gửi, tùy từng kỳ hạn, chỉ có 3 ngân hàng điều chỉnh giảm lãi suất tiền gửi. Nhiều ngân hàng đã cam kết giữ ổn định mặt bằng lãi suất huy động, và cho vay, tuân thủ theo đúng chỉ đạo.
Lý giải cho việc tăng lãi suất huy động thời gian qua, các ngân hàng cho biết, chủ yếu nhằm thu hút lượng tiền gửi vào hệ thống, để có tiền phục vụ cho vay ra. Mức tăng của tiền gửi trực tuyến thường cao hơn so với gửi tại quầy.
Việc tăng lãi suất huy động thời gian qua, các ngân hàng cho biết, chủ yếu nhằm thu hút lượng tiền gửi vào hệ thống, để có tiền phục vụ cho vay ra.
Ông Phạm Quang Thắng – Phó Tổng Giám đốc Techcombank cho hay: “Kỳ hạn 1 tháng Techcombank giảm 0,2%, kỳ hạn 3 tháng giảm 0,1%, duy nhất 6 tháng điều chỉnh lại cơ cấu để đảm bảo có thể gia tăng thêm lượng vốn huy động dài hơn chút để hỗ trợ cho phát triển”.
“Huy động vốn từ các cá nhân, tổ chức nhàn rỗi là định hướng hàng năm của chúng tôi. Năm nay chúng tôi tiếp tục duy trì việc đó để tăng lãi suất huy động đối với các kỳ hạn ngắn hạn để bù đắp lại cho các kỳ hạn dài hạn. Cuối tháng này sau khi cân đối được nguồn vốn thì sẽ giảm lãi suất các kỳ hạn dài hạn từ 9 tháng, 12 tháng và trên 12 tháng”, ông Cao Nam Giang – Tổng Giám đốc Ngân hàng Bảo Việt cho biết.
Tại cuộc họp, nhiều ngân hàng đã cam kết sẽ điều chỉnh lại biểu lãi suất huy động ngay trong tuần này. Đồng thời, tiết giảm chi phí, tạo dư địa để giảm mặt bằng lãi suất cho vay theo đúng tinh thần chỉ đạo của Thủ tướng.
“Các tổ chức tín dụng cũng rất đồng thuận, thực hiện nghiêm túc chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ và Ngân hàng Nhà nước, cùng nhau thống nhất ổn định mặt bằng lãi suất đầu vào để người dân cảm thấy tin tưởng. Trong bối cảnh không có dấu hiệu lạm phát tăng cao. Thứ 2 là ổn định lãi suất đầu vào sẽ ổn định lãi suất đầu ra”, ông Nguyễn Quốc Hùng – Tổng Thư ký Hiệp hội Ngân hàng cho hay.
Ông Phạm Toàn Vượng – Tổng Giám đốc Agribank cho biết: “Chúng ta triển khai tiết giảm chi phí, đặc biệt duy trì mặt bằng lãi suất huy động thấp để có dư địa để giảm lãi suất cho vay. Ngân hàng Agribank thực hiện giảm được 1,6%, cao hơn so với bình quân toàn ngành. Trong 2 tháng đầu năm, ngân hàng Agribank vẫn duy trì được mặt bằng lãi suất từ tháng 12/2024 đến thời điểm hiện tại không tăng lãi suất huy động”.
Để đảm bảo việc tuân thủ, Ngân hàng Nhà nước cho biết sẽ tăng cường thanh kiểm tra, yêu cầu các ngân hàng thương mại thường xuyên cập nhật, công khai thông tin lãi suất tiền gửi và cho vay trên cổng thông tin điện tử, xử lý các tổ chức tín dụng cạnh tranh lãi suất không lành mạnh.
Giải pháp tăng cung vốn giá rẻ ra thị trường
Huy động thấp, cho vay thấp sẽ giúp đảm bảo an toàn cho hệ thống ngân hàng.
Nếu một ngân hàng tăng lãi suất huy động, sẽ kéo theo các ngân hàng khác tăng lãi suất theo để giữ chân người gửi tiền. Đặc biệt trong bối cảnh huy động vốn của hệ thống ngân hàng đến ngày 18/2 đã giảm 0,48% so với cuối năm 2024. Nhiều ngân hàng cũng chia sẻ tại hội nghị, bản thận họ không mong muốn có một cuộc đua lãi suất, huy động cao rồi cho vay cao. Bởi việc này sẽ tiềm ẩn nhiều rủi ro cho hệ thống ngân hàng. Huy động thấp, cho vay thấp sẽ giúp đảm bảo an toàn hơn.
Do đó, để có được nguồn cung vốn giá rẻ ra thị trường, bên cạnh nỗ lực tiết giảm chi phí từ phía ngân hàng, cũng cần thêm sự hỗ trợ từ phía Ngân hàng Nhà nước trong việc điều hành chính sách tiền tệ.
Thu hút nguồn tiền gửi không kỳ hạn CASA có lãi suất thấp, là cuộc đua khá gay cấn giữa các ngân hàng thời gian qua để có thể trung hoà giá vốn, cho vay ra với giá rẻ.
Theo báo cáo tài chính của 27 ngân hàng niêm yết, tỷ lệ CASA của các ngân hàng có sự phân hoá mạnh, trong đó ngân hàng có tỷ lệ tiền gửi không kỳ hạn cao nhất lên tới hơn 39%, còn thấp nhất, chưa tới 3%.
Ông Phạm Hồng Hải – Tổng Giám đốc Ngân hàng OCB cho hay: “Với những phân khúc mà khách hàng có thu nhập cao thì thông thường mọi người có độ nhạy về lãi suất rất cao. Lúc đấy ngân hàng nào trả lãi suất cao, kèm theo chất lượng dịch vụ tốt, thì sẽ thu hút được. Tuy nhiên phân khúc khá là mass hơn, cái mọi người không để ý đến lãi suất nhiều mà sẽ quan tâm nhiều hơn đến dịch vụ, trải nghiệm. Tôi nghĩ lãi suất luôn luôn là bài toán cạnh tranh giữa các ngân hàng nhưng nếu chúng ta chỉ nhìn vào giá để cạnh tranh thôi thì sẽ không bền. Bởi vì lúc nào cũng có ngân hàng trả lãi suất cao hơn”.
Đầu tư vào công nghệ, vào chất lượng dịch vụ, nâng cao trải nghiệm khách hàng để thu hút nguồn tiền gửi không kỳ hạn, vừa giúp các ngân hàng giảm chi phí vốn, đồng thời giảm cả chi phí vận hành. Bên cạnh đó, nhiều ngân hàng lựa chọn chia sẻ 1 phần lợi nhuận để giảm lãi suất cho vay, đồng hành cùng khách hàng.
“Ngân hàng luôn có một bộ đệm để cân đối lãi suất đầu ra tối ưu nhất cho khách hàng. Tại giai đoạn này, theo chỉ đạo của Chính phủ thì các ngân hàng cùng chia sẻ áp lực với lại người vay, nên ngân hàng sẽ hy sinh một phần lợi nhuận để đảm bảo biểu lãi suất thả nổi ở giai đoạn tiếp theo nó sẽ ở mức hợp lý nhất”, bà Đoàn Thái Thanh Thuỷ – Phó Giám đốc Khối Ngân hàng Bán lẻ – Ngân hàng SHB chia sẻ.
Tuy nhiên, biên lợi nhuận bình quân của các ngân hàng hiện khá thấp. Đến cuối 2024, NIM bình quân toàn ngành là 2,18%. Theo các chuyên gia, dư địa để ngân hàng giảm thêm NIM, qua đó giảm thêm lãi suất cho vay là không nhiều, chỉ khoảng 0,10 – 0,15%.
Do đó, để có thể giữ ổn định mặt bằng lãi suất huy động và cho vay, giảm thêm lãi suất cho vay, hỗ trợ tăng trưởng kinh tế, rất cần Ngân hàng Nhà nước sử dụng các công cụ chính sách tiền tệ hợp lý.
PGS. TS. Nguyễn Hữu Huân – Đại học Kinh tế TP Hồ Chí Minh cho hay: “Nếu Ngân hàng Nhà nước bơm tiền nhiều hơn thì các ngân hàng sẽ không gặp vấn đề về thanh khoản. Đến nỗi họ phải tăng lãi suất huy động. Nhưng Ngân hàng Nhà nước cũng có cái khó, bởi nếu bơm tiền nhiều ra nền kinh tế thì ngay lập tức gây áp lực lên tỷ giá. Khi tỷ giá tăng quá mạnh thì sẽ tác động ngay đến vấn đề ổn định kinh tế vĩ mô”.
Trong bối cảnh thế giới đang có nhiều biến động khó lường từ chính sách thương mại toàn cầu, khả năng FED vẫn duy trì lãi suất đồng USD ở mức cao gây áp lực lên tỷ giá đô – đồng. Khiến dư địa cho chính sách tiền tệ không quá nhiều. Do đó, theo các chuyên gia, cần phối hợp nhịp nhàng chính sách tiền tệ với chính sách tài khoá, đẩy mạnh giải ngân đầu tư công, cũng là tăng cung tiền vào nền kinh tế.
Sẵn sàng hỗ trợ thanh khoản cho các ngân hàng
Ngân hàng Nhà nước khẳng định, sẵn sàng hỗ trợ thanh khoản cho các ngân hàng nếu cần thiết.
Theo báo cáo của Ngân hàng Nhà nước, tính đến ngày 18/2, dư nợ tín dụng toàn hệ thống đạt 15,62 triệu tỷ đồng, tăng 0,02% so với cuối năm 2024. Mức tăng khiêm tốn này dù khá hơn so với cùng kỳ năm ngoái, nhưng cũng cho thấy áp lực cần vốn cho vay ra chưa phải quá nóng như thời điểm cuối năm. Do đó, các ngân hàng thương mại có cơ sở để kiểm soát mặt bằng lãi suất tiền gửi. Ngân hàng Nhà nước khẳng định, sẵn sàng hỗ trợ thanh khoản cho các ngân hàng nếu cần thiết.
Ông Phạm Chí Quang – Vụ trưởng Vụ chính sách tiền tệ, Ngân hàng Nhà nước cho biết: “Những kiến nghị của các ngân hàng thương mại về việc Ngân hàng Nhà nước giảm lãi suất trên thị trường liên ngân hàng, chúng tôi sẽ nghiên cứu kỹ lưỡng trên bối cảnh đảm bảo được các mục tiêu đề ra. Về trách nhiệm của Ngân hàng Nhà nước đối với việc cung ứng thanh khoản, chúng tôi sẽ cam kết Ngân hàng Nhà nước luôn đồng hành cùng các ngân hàng thương mại, không để các ngân hàng thương mại rơi vào tình huống mất thanh khoản, đảm bảo cung ứng qua nghiệp vụ, trong đó có nghiệp vụ thị trường mở, tái cấp vốn, đây là cam kết mạnh mẽ của Ngân hàng Nhà nước”.
Có 3 yếu tố chính tác động tới lãi suất cho vay của các ngân hàng thương mại. Đó là lãi suất tiền gửi, chi phí hoạt động, và lợi nhuận mong muốn của ngân hàng. Trong đó, lãi suất tiền gửi tác động nhiều nhất tới giá vốn đầu ra. Do đó, nếu các tổ chức tín dụng thực hiện nghiêm chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ thì sẽ có góp phần quan trọng ổn định lãi suất cho vay ra.
Trong công điện mới ban hành, Thủ tướng cũng yêu cầu Ngân hàng Nhà nước xử lý nghiêm các trường hợp vi phạm, xem xét, quyết định sử dụng các công cụ quản lý về hạn mức tăng trưởng tín dụng và thu hồi giấy phép theo quy định, báo cáo kết quả thực hiện với Thủ tướng Chính phủ trước ngày 28/2 tới.
Nguồn: VTV
