Đẩy mạnh, đa dạng hóa nguồn vốn cho kinh tế tư nhân là 1 trong những chỉ đạo quan trọng tại Nghị quyết 68 của Bộ Chính trị về phát triển kinh tế tư nhân. Trong đó, đặc biệt lưu ý tới mở rộng dịch vụ cho thuê tài chính.
Cho thuê tài chính là 1 hoạt động cấp tín dụng trung, dài hạn. Thay vì cho vay tiền như ngân hàng, thì họ cấp vốn thông qua việc cho thuê máy móc, thiết bị, hoặc các tài sản khác.
Chiếc máy đóng gói tự động, thay vì phải bỏ ra 5 tỷ đồng để đi mua thì doanh nghiệp đã chọn giải pháp đi thuê; trả gốc và lãi tương tự như cách vay ngân hàng. Sau khoảng 3 năm thì doanh nghiệp sẽ mua lại chính tài sản này từ bên cho thuê.
Đi thuê tài sản, nên doanh nghiệp không cần phải có bất động sản thế chấp. Đây là điểm khác biệt lớn nhất, gỡ được vướng mắc chính khi đi vay vốn ngân hàng của các doanh nghiệp vừa và nhỏ hiện nay.
“Vay vốn ngân hàng liên quan đến hạn mức, ví dụ ngân hàng cho vay 1 hạn mức nào đó, nếu mình muốn mua máy mới thì phải tăng hạn mức lên, quá trình thủ tục để trình cho vay thêm hạn mức mất rất nhiều thời gian, thông thường từ 3 – 4 tuần. Thuê mua thì chỉ mất 1 tuần là xong thủ tục, rút ngắn rất nhiều thời gian cho doanh nghiệp”, ông Phạm Bách Tùng – Tổng Giám đốc Công ty Mikado Group cho hay.
Để thuê được tài sản, doanh nghiệp sẽ phải tìm kiếm loại tài sản phù hợp và đề xuất với bên cho thuê. Sau đó, công ty cho thuê sẽ thẩm định và mua tài sản đó về cho doanh nghiệp thuê lại. Như tại doanh nghiệp này, họ đã tìm đến cho thuê tài chính sau khi bị nhiều ngân hàng từ chối cho vay. Nguyên nhân vì doanh nghiệp chuyên làm về kiểm định chất lượng sản phẩm, các máy móc cần mua khá đặc thù, không phù hợp với khẩu vị của ngân hàng.
Ông Đỗ Thịnh Thắng – Giám đốc Công ty Chứng nhận và kiểm định VinaControl cho hay: “Trang thiết bị trong việc thử nghiệm nó là 1 ngành rất hẹp, tính thanh khoản của tài sản rất thấp, chính vì thế nên khi tiếp cận vốn vay của ngân hàng thì họ sẽ từ chối. Chúng tôi có tiếp cận một vài đơn vị cho thuê tài chính, nó là cái mới với họ nhưng họ sẵn sàng lắng nghe và họ cũng tìm hiểu, sau đấy họ thấy dự án rất khả thi và họ quyết tâm đồng hành cùng chúng tôi”.
Từ 70-90% giá trị tài sản sẽ được các công ty cho thuê tài chính tài trợ. Phần còn lại, là vốn tự có của doanh nghiệp. Lãi suất cho thuê sẽ được tính tương tự như lãi vay trung, dài hạn.
Ông Kiên Dũng – Phó Tổng Giám đốc Công ty Cho thuê tài chính VietinBank Leasing cho hay: “Doanh nghiệp nhỏ và vừa sẽ tận dụng được các nguồn vốn thuê tài chính để nâng cao tài sản, hiện đại hóa công nghệ. Từ đó nâng cao năng lực cạnh tranh cho doanh nghiệp. Các tổ chức đang sử dụng nguồn vốn ở trong khoảng từ 9 – 11%/năm”.
Các loại tài sản cho thuê tài chính phổ biến hiện nay là ô tô, các loại máy móc, thiết bị y tế. Hiện đang có khoảng 4.500 doanh nghiệp tiếp cận hình thức cho thuê tài chính.
Đề xuất mở cơ chế cho thuê tài chính
Các công ty cho thuê tài chính đề xuất cần có những cơ chế mở hơn, giúp đông đảo doanh nghiệp tiếp cận được nguồn vốn qua hình thức cho thuê tài sản.
Theo số liệu từ Hiệp hội cho thuê tài chính, hiện mới có khoảng 4.500 doanh nghiệp sử dụng dịch vụ cho thuê tài chính, tương đương khoảng 0,47% tổng số doanh nghiệp đang hoạt động.
Số doanh nghiệp biết đến ít, nên số dư nợ cũng khiêm tốn. Tính đến cuối quý 1, dư nợ cho thuê tài chính đạt gần 40.700 tỷ đồng, mới chiếm chưa đến 0,3% tổng dư nợ toàn nền kinh tế. Vì thế các công ty cho thuê tài chính đề xuất cần có những cơ chế mở hơn, giúp đông đảo doanh nghiệp tiếp cận được nguồn vốn qua hình thức cho thuê tài sản.
Với tốc độ tăng trưởng bình quân 30% mỗi năm, công ty cho thuê tài chính đã cung cấp máy móc, thiết bị cho hơn 1.300 doanh nghiệp. Nhưng với họ, việc tìm kiếm khách hàng cho thuê cũng không dễ dàng. Bởi các điều kiện xét duyệt hồ sơ của công ty cho thuê tài chính cũng nghiêm ngặt, không khác gì ngân hàng khi cho vay.
Ông Nguyễn Thiều Sơn – Tổng Giám đốc Công ty Cho thuê tài chính BIDV SuMi-Trust cho hay: “Nó sẽ làm cho các công ty cho thuê tài chính sẽ phải yêu cầu khách hàng nhiều thủ tục giấy tờ hơn, thời gian xem xét dài hơn nên không có tính cạnh tranh so với ngân hàng”.
Ngoài ra, các công ty cho thuê tài chính cũng gặp khó khăn về nguồn vốn. Đa phần các công ty đang vay vốn từ tổ chức tín dụng với kỳ hạn dưới 12 tháng. Tuy nhiên, các loại tài sản thường cho thuê vài ba năm. Do đó, họ mong muốn được nới lỏng các quy định về vốn, để có thêm nguồn lực tài chính phục vụ cho việc thuê, mua tài sản.
“Nguồn vốn hiện nay đa phần các công ty cho thuê tài chính đang sử dụng nguồn vốn từ thị trường 2 hoặc hỗ trợ từ ngân hàng mẹ”, ông Kiên Dũng – Phó Tổng Giám đốc Công ty Cho thuê tài chính VietinBank Leasing cho hay.
Ông Phạm Xuân Hòe – Tổng Thư ký Hiệp hội Cho thuê tài chính Việt Nam cho biết: “Ví dụ như tỷ lệ an toàn chi trả trong 30 ngày vẫn là 20% giống như ngân hàng thương mại. Tôi cho rằng cái này là không hợp lý bởi vì các công ty cho thuê tài chính họ đã kế hoạch hóa được toàn bộ nguồn vốn để cho thuê trung và dài hạn và họ không mở tài khoản tiền gửi nên không lo rủi ro thanh khoản cần phải chi trả cho khách hàng”.
Hiệp hội cho thuê tài chính cũng kiến nghị, Ngân hàng Nhà nước sớm sửa đổi quy định, nới lỏng hơn với công ty cho thuê tài chính. Bởi đây là các tổ chức không nhận tiền gửi từ dân cư, hoạt động dựa trên chính tài sản do mình sở hữu. Vì thế, nếu khung pháp lý gộp chung với ngân hàng thương mại thì hoạt động cho thuê tài chính sẽ bị bó hẹp rất nhiều về đối tượng và tài sản cho thuê.
Nghị quyết 68 của Bộ Chính trị về phát triển kinh tế tư nhân cũng nhấn mạnh tới việc cần sửa đổi khung pháp lý về hoạt động của công ty cho thuê tài chính theo hướng mở rộng danh mục tài sản cho thuê, trong đó có tài sản phi truyền thống như phần mềm, quyền khai thác, tài sản trí tuệ, dữ liệu. Việc đa dạng các kênh cấp vốn sẽ giúp doanh nghiệp, đặc biệt là doanh nghiệp nhỏ và vừa, có thêm nguồn vốn đầu tư mở rộng công nghệ, nâng cao năng lực cạnh tranh.
Nguồn: VTV
