Trước áp lực từ đợt thuế quan mới của Washington, cũng như các biện pháp thuế quan trước đó, các quốc gia đang tìm nhiều cách để ứng phó. Có quốc gia hướng tới thương thảo, đàm phán, để có thể được miễn trừ thuế. Có quốc gia lựa chọn phương án áp thuế trả đũa lên hàng hóa của Mỹ. Hơn hết, các nền kinh tế đang tìm cách tăng cường sức đề kháng, bảo vệ nền kinh tế trong nước, để có sức chống chịu tốt hơn với cơn bão thuế quan.
Khi các quốc gia “rào giậu” và bảo vệ nền kinh tế nội địa – để ứng phó với thuế quan của Mỹ. Đầu tiên, hàng rào này có thể được dựng lên để bảo vệ các ngành công nghiệp quan trọng. Đó là cách mà Liên minh châu Âu (EU) đã làm để hỗ trợ ngành công nghiệp thép và kim loại.
Sắp tới đây, châu Âu sẽ thắt chặt, “khép cửa” hơn nữa với thép từ nước ngoài chảy vào thị trường nội khối, đặc biệt là thép cạnh tranh giá rẻ từ châu Á. Tuần trước, châu Âu đã công bố kế hoạch cắt giảm 15% lượng nhập khẩu thép từ ngày 1/4. Uỷ ban châu Âu EC cũng thông báo sẽ tiến hành điều tra thị trường nhôm trong châu Âu, nhằm xem xét khả năng áp dụng các biện pháp bảo vệ tương tự.
Ông Stephane Sejourne – Phó Chủ tịch Ủy ban châu Âu phụ trách Chiến lược Công nghiệp cho biết: “Châu Âu có hai lựa chọn. Hoặc chấp nhận rằng châu Âu không còn khả năng cạnh tranh về thép và dần mất đi năng lực sản xuất, từ đó dần trở nên phụ thuộc vào nước ngoài. Hoặc là bảo tồn một ngành công nghiệp mà chúng ta cần cho xây dựng, ô tô hay quốc phòng. Lựa chọn đã rõ ràng, châu Âu phải cứu lấy ngành thép của mình”.
Canada đặt mục tiêu tự do thương mại nội địa
Mỹ tăng thuế lên hàng hoá Canada, thiệt hại kinh tế sẽ rất lớn. Đặc biệt ở những ngành chủ lực như năng lượng, khoáng sản, nhôm thép, ô tô.
Canada là một trong những bạn hàng lớn nhất của Mỹ. Năm 2024 vừa qua giá trị hàng hóa dịch vụ trao đổi giữa 2 quốc gia lên tới 762,1 tỷ USD. Về xuất khẩu một chiều, giá trị hàng hóa Canada xuất khẩu sang Mỹ lên tới 412 tỷ USD. Nếu Mỹ tăng thuế lên hàng hóa Canada, thiệt hại kinh tế sẽ rất lớn. Đặc biệt ở những ngành chủ lực như năng lượng, khoáng sản, nhôm thép, ô tô.
Ngày 21/3, Thủ tướng Canada Mark Carney đã công bố mục tiêu xóa bỏ rào cản thương mại nội địa vào ngày 1/7, sau khi tham vấn với lãnh đạo các tỉnh và vùng lãnh thổ. Việc xóa bỏ các rào cản đối với sự di chuyển tự do của người lao động, hàng hóa, và dịch vụ được kỳ vọng sẽ giúp giảm chi phí thương mại tới 15% và thúc đẩy tăng trưởng kinh tế Canada từ 4% đến 8% trong dài hạn.
Thủ tướng Canada Mark Carney nhấn mạnh: “Chúng tôi đang xây dựng một quy trình phê duyệt “một cửa”. Chúng tôi đang soạn thảo và cam kết sẽ trình bày dự luật trước ngày 1/7, nhằm tạo điều kiện cho hàng hóa lưu thông thuận lợi trên toàn quốc. Mục tiêu là loại bỏ mọi rào cản, đặc biệt là những rào cản từ cấp liên bang. Do đó, chúng tôi đang rà soát toàn bộ luật liên bang để xác định và gỡ bỏ những trở ngại này, từ đó, thiết lập một môi trường thương mại tự do”.
Để làm được điều này, Canada sẽ triển khai 3 cách tiếp cận chính, gồm điều phối quy định thương mại ở tất cả các tỉnh, các tỉnh công nhận các quy tắc thương mại của nhau và tạo ra các tiêu chuẩn quốc gia chung. Kế hoạch này cũng bao gồm nhiều biện pháp hỗ trợ doanh nghiệp, người lao động, cũng như đẩy nhanh quá trình phê duyệt các dự án cơ sở hạ tầng lớn.
Trung Quốc, châu Âu tăng chi tiêu để hỗ trợ nền kinh tế
Trung Quốc cung cấp khoản hỗ trợ trị giá hơn 11 tỷ USD để kích cầu mua sắm, thúc đẩy kinh tế nội địa.
Bên trong hàng rào bảo vệ nền kinh tế, mỗi quốc gia lại có một hoặc nhiều chính sách để chống chọi tốt nhất với những làn sóng thuế quan cũng như những bất ổn thương mại toàn cầu.
Một trong những cách để tăng cường sức đề kháng tốt nhất chính là tăng cường chi tiêu, đầu tư để thúc đẩy kinh tế nội địa. Những ví dụ điển hình có thể kể đến Trung Quốc – nền kinh tế lớn thứ hai thế giới, đang trông cậy vào những lợi thế từ thị trường tiêu dùng hơn 1 tỷ dân, hay Đức, nền kinh tế lớn nhất châu Âu đang đặt nhiều kỳ vọng vào hoạt động đầu tư công.
Những cảnh tượng giao dịch, mua bán tấp nập gần đây đã được ghi nhận nhiều hơn tại các cửa hàng điện thoại, đồ điện tử tại Trung Quốc. Kể từ khi chính phủ nước này cung cấp khoản hỗ trợ trị giá hơn 11 tỷ USD để kích cầu mua sắm hồi đầu năm nay, doanh số bán hàng đã gia tăng đáng kể. Các mặt hàng như điện thoại di động ghi nhận mức tăng hai con số.
“Trong giai đoạn này, điện thoại di động của chúng tôi bán rất chạy. Nhờ các khoản trợ cấp, doanh số bán hàng chung của các mẫu điện thoại tầm trung đến cao cấp đã tăng từ 20 – 30% so với cùng kỳ năm trước”, chị Shi Hongxia, nhân viên kinh doanh điện thoại chia sẻ.
Các biện pháp kích cầu tiêu dùng đã góp phần giúp kinh tế Trung Quốc ghi nhận tín hiệu khởi sắc trong 2 tháng đầu năm. Giới chức Trung Quốc cho biết, sẽ tăng quy mô của chương trình kích cầu mua sắm lên hơn 41 tỷ USD trong năm nay, đồng thời triển khai nhiều biện pháp thúc đẩy tiêu dùng, nhằm đảm bảo mục tiêu tăng trưởng khoảng 5%.
Ông Han Wenxiu – Phó Giám đốc thường trực Văn phòng Ủy ban Trung ương phụ trách công tác tài chính – kinh tế cho biết: “Thúc đẩy mở rộng tiêu dùng chính là then chốt. Chúng tôi sẽ tích cực phát triển kinh tế hàng mới ra mắt, kinh tế chăm sóc sức khỏe, kinh tế băng tuyết và kinh tế bạc, đồng thời đưa du lịch văn hóa trở thành ngành trụ cột. Qua đó tạo ra nhiều sản phẩm và dịch vụ chất lượng cao hơn, giúp người dân dễ dàng tiếp cận và mua sắm dịch vụ”.
Cách Trung Quốc hơn 7.000 km, Chính phủ Đức cũng đang đưa ra những liều thuốc bổ để kích thích nền kinh tế. Tuần trước, Quốc hội nước này đã bỏ phiếu để phê duyệt gói chi tiêu mới, với điểm nhấn là quỹ đầu tư hạ tầng trị giá 500 tỷ euro, được phân bổ trong vòng 12 năm.
Ông Brian Coulton – Chuyên gia kinh tế trưởng Cơ quan xếp hạng tín dụng Fitch cho biết: “Các nền kinh tế bị Mỹ nhắm đến áp thuế, đặc biệt là Đức – đang chủ động tìm cách kích thích tăng trưởng nội địa để đối phó với sức ép bên ngoài. Đức đã tuyên bố sẵn sàng nới lỏng tài khóa, đầu tư thêm vào hạ tầng và quốc phòng ngay cả trước khi Mỹ thực sự tăng thuế. Điều này cho thấy châu Âu cũng đang chuẩn bị cho một cú hích tài khóa – tương tự Trung Quốc – để bù đắp tác động tiêu cực từ xung đột thương mại”.
Fitch dự báo, khoản chi tiêu mới, cùng với việc nới lỏng hạn chế đối với chi tiêu quốc phòng, có thể trực tiếp thúc đẩy GDP của Đức thêm 0,4 điểm % trong giai đoạn 2025 – 2027. Gói chi tiêu khổng lồ này không chỉ có ý nghĩa đối với Đức mà còn có thể tạo ra hiệu ứng lan tỏa đối với toàn khu vực, giúp thúc đẩy đà phục hồi của kinh tế châu Âu.
Các nước đẩy mạnh nỗ lực hợp tác thương mại
Hiệp định thương mại giữa Ấn Độ và EU tạo ra một thị trường thương mại với quy mô hàng đầu thế giới.
Như vậy bên trong hàng rào bảo vệ có thể có rất nhiều chính sách khác nhau để giúp nền kinh tế chống chọi với bất ổn thương mại. Các quốc gia cũng có thể phá rào, dỡ bỏ những cản trở, để đàm phán, thỏa thuận thương mại với nhau, tạo ra những dòng chảy thương mại đem lại lợi ích hài hoà, và tăng trưởng cho tất cả các bên. Những cái bắt tay vượt qua rào cản đang là chính sách nhiều nền kinh tế hướng tới.
Ấn Độ là một trong những quốc gia đang tích cực thực hiện các nỗ lực đàm phán thương mại, bằng việc nối lại các cuộc đàm phán với Vương quốc Anh và đặt mục tiêu ký kết hiệp định thương mại tự do với New Zealand trong vòng 2 tháng tới. Một hiệp định giữa Ấn Độ và EU cũng có thể được hoàn tất vào cuối năm nay, tạo ra một thị trường thương mại với quy mô hàng đầu thế giới.
Trước đó, hồi cuối năm ngoái, EU cũng đã ký kết hiệp định thương mại tự do với Khối thị trường chung Nam Mỹ (MERCOSUR). Giới chuyên gia dự báo sức ép thuế quan từ Mỹ có thể khiến EU và một nền kinh tế lớn khác là Trung Quốc xích lại gần nhau hơn trong thương mại, bất chấp những căng thẳng gần đây.
Việc dựng lên các hàng rào có thể là cần thiết để bảo vệ những ngành kinh tế quan trọng, nhưng đồng thời các quốc gia cũng linh hoạt giảm bớt các rào cản, để thúc đẩy thương mại. Điều này sẽ giúp các quốc gia ứng phó tốt hơn với những biến động, và thúc đẩy tăng trưởng kinh tế trong dài hạn. Những hàng rào có thể là chốt chặn để bảo vệ một số nhóm ngành nội địa, nhưng cũng có thể được mở ra, để khai thông dòng chảy thương mại, đem đến lợi ích chung cho các nền kinh tế.
Nguồn: VTV
