Fed đối diện với nhiều nỗi lo
Biên bản cuộc họp giữa tháng 3 của ngân hàng trung ương Hoa Kỳ vừa được công bố ngày 9/4 cho thấy, các quan chức Fed đã cảm thấy họ đang hoạt động trong một “đám mây” bất ổn ngày càng dày đặc, có khả năng làm chậm chi tiêu của người tiêu dùng và đầu tư kinh doanh.
Điều đó diễn ra trước khi thông báo áp thuế toàn diện của ông Trump vào ngày 2/4 đã gây ra sự hoảng loạn trên thị trường chứng khoán toàn cầu vì lo ngại suy thoái và khiến lợi suất trái phiếu kho bạc tăng mạnh, gióng lên hồi chuông cảnh báo về sự bất ổn tiềm tàng của thị trường tài chính.
Sự đảo ngược đáng kinh ngạc của ông Trump vào ngày 9/4 – rút lại một phần thuế quan – đã châm ngòi cho một đợt phục hồi mạnh mẽ trên thị trường chứng khoán. Nhưng nó không mang lại sự rõ ràng mà các nhà hoạch định chính sách cho biết họ cần phải hành động.
“Sự bất ổn về thương mại sẽ vẫn tiếp diễn”, các nhà kinh tế tại Citi viết sau khi ông Trump đột ngột hạ thuế quan xuống 10% đối với nhiều quốc gia trong 90 ngày tới, ngay cả khi ông tăng thuế đối với hàng nhập khẩu từ Trung Quốc lên 125%.
Các nhà hoạch định chính sách của Cục Dự trữ Liên bang Hoa Kỳ (Fed) lo ngại chính sách thương mại của Tổng thống Hoa Kỳ Donald Trump có thể giáng một đòn vào tăng trưởng kinh tế, nhưng lại ra tín hiệu rằng họ sẽ không nhanh chóng giải cứu bằng cách cắt giảm lãi suất vì họ kỳ vọng mức thuế quan cao hơn sẽ thúc đẩy lạm phát.
Một số động lực về giá cả và tăng trưởng do các hành động trước đó của ông Trump gây ra có thể không bị đảo ngược nhanh chóng như vậy, bao gồm các dấu hiệu về đầu tư kinh doanh chậm lại, tuyển dụng và chi tiêu hộ gia đình. Các quan chức Fed đã nêu bật các dấu hiệu ban đầu cho thấy, thuế quan đã đẩy giá một số mặt hàng lên cao hơn.
“Rủi ro” là cách mà cả Chủ tịch Fed St. Louis Alberto Musalem và Chủ tịch Fed Minneapolis Neel Kashkari mô tả khi coi việc tăng giá do thuế quan là sự kiện diễn ra một lần mà các ngân hàng trung ương có thể bỏ qua một cách an toàn.
Có thể thấy, mối lo ngại của Fed trong lúc này là giá cả tăng do thuế quan, cùng với sự trả đũa của các quốc gia khác, có khả năng dẫn đến lạm phát dai dẳng hơn hiện đã tạm dừng. Đồng thời, họ lo ngại rằng tăng trưởng chậm lại có thể làm tăng tỷ lệ thất nghiệp, một tình huống mà Fed muốn giải quyết bằng các điều kiện tiền tệ dễ dàng hơn.
Chỉ với một công cụ chính sách chính – kiểm soát chi phí vay ngắn hạn – Fed có thể buộc phải lựa chọn giữa việc chống lạm phát cao và chống thất nghiệp cao, mỗi bên đều phải hy sinh bên kia, một điểm mà các nhà hoạch định chính sách bao gồm cả Chủ tịch Fed Jerome Powell đã nhấn mạnh .
Biên bản cuộc họp ngày 18-19/3 của Fed cho thấy ngay cả khi đó các nhà hoạch định chính sách vẫn lo ngại về “những sự đánh đổi khó khăn” mà họ có thể phải đối mặt nếu lạm phát vẫn dai dẳng nhưng tăng trưởng cũng chậm lại.
Tăng trưởng dưới xu hướng
Các nhà hoạch định chính sách vạch ra các lựa chọn của họ không thấy con đường rõ ràng nào dẫn đến một cuộc hạ cánh mềm mại, trong đó lạm phát chậm lại mà không có suy thoái kinh tế gây thiệt hại hoặc thất nghiệp tăng mạnh. Kịch bản đó năm ngoái dường như ngày càng có thể xảy ra.
Musalem – một thành viên bỏ phiếu của ủy ban hoạch định chính sách của Fed cho rằng, khi các công ty và hộ gia đình điều chỉnh theo giá cả tăng cao do thuế nhập khẩu mới, tăng trưởng kinh tế có thể sẽ giảm “đáng kể” so với xu hướng và tỷ lệ thất nghiệp sẽ tăng trong năm .
“Tôi nghĩ rằng tăng trưởng có thể sẽ giảm đáng kể so với xu hướng, ước tính vào khoảng 2%. Rủi ro đang hiện hữu ở cả hai phía, khi mức thuế quan cao hơn dự kiến gây áp lực lên giá cả do niềm tin suy giảm, sự suy giảm của cải hộ gia đình do thị trường chứng khoán sụt giảm mạnh gần đây có thể làm giảm chi tiêu và tác động của giá cả tăng cao kết hợp lại làm chậm tăng trưởng”, Musalem cho biết thêm.
Musalem nhấn mạnh, phản ứng của chính sách tiền tệ sẽ phụ thuộc vào diễn biến của lạm phát và thất nghiệp trong những tháng tới, liệu cú sốc giá có kéo dài hay không và liệu kỳ vọng lạm phát có vẫn phù hợp với mục tiêu lạm phát 2% của Fed hay không.
Trong khi đó, một hà chính sách khác của Fed là ông Kashkari cho biết, đối với ông, “rào cản trong việc thay đổi lãi suất quỹ liên bang theo cách này hay cách khác đã tăng lên do thuế quan”. Xét đến tầm quan trọng của việc ngăn chặn kỳ vọng về mức giá ngày càng tăng cao ăn sâu vào tư duy của người dân Mỹ, thì “rào cản để cắt giảm lãi suất ngay cả khi nền kinh tế suy yếu và tình trạng thất nghiệp có khả năng gia tăng là cao hơn”.
Lãi suất chính sách của Fed đã ở mức 4,25%-4,50% kể từ tháng 12 năm ngoái. Cho đến khi ông Trump bất ngờ đưa ra thông báo vào hôm qua, thị trường đã đặt cược rất nhiều rằng ngân hàng trung ương sẽ phản ứng với mức thuế quan bằng một loạt các đợt cắt giảm lãi suất bắt đầu từ tháng tới.
“Nếu bạn lái xe trong sương mù dày đặc, có hai điều bạn không muốn làm. Một là đạp ga vì bạn không biết ai ở phía trước. Và một là đạp phanh vì bạn không biết ai ở phía sau” Chủ tịch Fed Richmond Thomas Barkin phát biểu với Câu lạc bộ Kinh tế Washington, DC/.
Nguồn: VTV
