Cơ chế đặc thù cho phát triển nhà ở xã hội
Nhắc tới nhà ở xã hội là nhắc đến mục tiêu mà nhiều người đang mơ ước muốn sở hữu một căn nhà thuộc diện này, nhưng cũng là câu chuyện nan giải khi nhu cầu lớn mà thực tế còn hạn chế.
Mục tiêu trong năm 2025 phải có 100.000 nhà ở xã hội được xây dựng. Và tới năm 2030, trên cả nước phải có ít nhất 1 triệu căn. Đây là một mục tiêu rất nhân văn nhưng cũng đầy tham vọng, không dễ để thực hiện nếu các vướng mắc không được tháo gỡ.
Sau rất nhiều cuộc họp của Chính phủ để đôn đốc, chỉ đạo giải quyết khó khăn vướng mắc, giao chỉ tiêu cho từng địa phương, đến nay, cả nước đã có 644 dự án nhà ở xã hội được triển khai với quy mô 580.100 căn. Tuy nhiên, số lượng này vẫn còn xa mục tiêu 1 triệu căn nhà ở xã hội từ nay đến năm 2030 khi mà việc triển khai đề án vẫn còn nhiều thách thức, bởi vẫn thiếu nhiều cơ chế khuyến khích phát triển.
Chính vì thế, việc Quốc hội thông qua Nghị quyết về thí điểm một số cơ chế, chính sách đặc thù phát triển nhà ở xã hội sẽ góp phần đẩy nhanh tiến độ, rút ngắn thời gian đầu tư xây dựng các dự án nhà ở xã hội trong tương lai.
Đến nay, cả nước đã có 644 dự án nhà ở xã hội được triển khai với quy mô 580.100 căn
Địa phương áp dụng cơ chế đặc thù phát triển nhà ở xã hội
Nghị quyết của Quốc hội về thí điểm một số cơ chế, chính sách đặc thù phát triển nhà ở xã hội bao gồm việc thúc đẩy, việc cung cấp nhà ở giá rẻ cho những người có nhu cầu, đồng thời đảm bảo tính hiệu quả và bền vững trong quá trình phát triển. Đây là cơ sở pháp lý quan trọng để tạo lực hút đối với các nhà đầu tư tham gia vào các dự án nhà ở xã hội, đảm bảo an sinh xã hội, để “không để ai bị bỏ lại phía sau”.
Trước thời điểm Luật nhà ở 2023 có hiệu lực, chủ đầu tư của dự án nhà ở xã hội tại Duy Tiên, Hà Nam đã được địa phương miễn tiền sử dụng đất và đầu tư hạ tầng bao quanh dự án. Sau hơn một năm xây dựng, gần 300 căn nhà ở xã hội sẽ được mở bán vào cuối quý II năm nay. Thay vì chỉ dành cho các đối tượng công nhân, người lao động làm việc trong các khu công nghiệp trên địa bàn huyện Duy Tiên và tỉnh Hà Nam, với Nghị quyết 201 của Quốc hội, sẽ có tới 12 đối tượng được tiếp cận với các dự án nhà ở xã hội này.
Ông Vũ Đức Duy – Giám đốc Ban quản lý dự án số 2, Tổng công ty Đầu tư phát triển nhà và đô thị HUD cho biết: “Sẽ được mở rộng các đối tượng theo Luật nhà ở mà không phải điều chỉnh quyết định chủ trương đầu tư, mục tiêu đầu tư. Thủ tục về duyệt giá sắp tới nhà đầu tư cũng chủ động xây dựng giá bán, thuê đơn vị tư vấn đủ năng lực để thẩm tra, tạo điều kiện cho nhà đầu tư”.
Nghị quyết 201 cũng đã giải quyết được vướng mắc lâu nay khi doanh nghiệp tham gia vào nhà ở xã hội nhưng bị buộc bởi khung giá. Và nhất là giải quyết được một trong những vướng mắc lâu nay về thời gian làm thủ tục hành chính trong quá trình thực hiện dự án nhà ở xã hội.
Với mục tiêu cao nhất là thu hút được nhiều hơn các doanh nghiệp tham gia xây dựng các dự án nhà ở xã hội, Quốc hội cũng đã thông qua một số cơ chế đặc thù cho loại hình nhà ở này, trong đó phải kể đến việc cắt giảm các thủ tục để có thể không phải đấu thầu lựa chọn nhà đầu tư. Điều này có nghĩa sẽ cắt giảm được gần 200 ngày, tương ứng gần 70% so với thời gian quy định hiện hành.
Hà Nam đang là một trong các địa phương đi đầu của cả nước về phát triển nhà ở xã hội tại các địa phương. Với 17 khu nhà ở xã hội đã được quy hoạch, Hà Nam đang xây dựng cơ chế phân luồng xanh 16 giờ và 50% thủ tục. 16 giờ giải quyết thủ tục cho nhà đầu tư kể từ khi nộp hồ sơ và cắt giảm tối đa 50% thủ tục hành chính.
Ông Trần Xuân Dưỡng – Phó Chủ tịch UBND tỉnh Hà Nam nêu ý kiến: “Tỉnh đã thống nhất là trích ngân sách ở tỉnh ra để triển khai đầu tư xây dựng nhà ở xã hội. Giữa cơ chế chính sách của Nhà nước cộng với việc tỉnh tạo điều kiện như vậy, chúng tôi cũng kỳ vọng từ nay đến hết năm 2025, chúng tôi có 7 dự án nhà ở xã hội sẽ được triển khai”.
5 tháng đầu năm, cả nước đã khởi công, xây dựng được gần 160 dự án nhà ở xã hội, với gần 135.600 căn. Theo báo cáo của Bộ Xây dựng, tới đây khi Nghị quyết 201 của Quốc hội được đồng loạt triển khai với nhiều cơ chế, chính sách đột phá sẽ cắt giảm được ít nhất 350 ngày cho các dự án nhà ở xã hội.
Công chức xa chỗ làm 30 km được mua nhà ở xã hội
Nghị quyết của Quốc hội quy định các đối tượng chịu tác động bởi bởi việc tổ chức, sắp xếp lại đơn vị hành chính được hưởng chính sách hỗ trợ về nhà ở xã hội. Đây là điều được bổ sung rất kịp thời khi mà số lượng người lao động trong diện này rất lớn hiện nay.
Từ Hòa Bình, anh Hòa được điều động sang Phú Thọ công tác. Do khoảng cách gần 100km nên anh Hòa tính mỗi tuần sẽ về nhà một lần và khi nào sắp xếp ổn thỏa thì đón cả vợ con cùng chuyển theo mình. Anh cũng có nhu cầu được mua nhà ở xã hội để còn an cư lạc nghiệp.
Anh Tạ Xuân Hòa – Công chức tỉnh Hòa Bình tâm sự: “Công việc thì phải đi. Để đảm bảo cho việc sau sắp xếp, gia đình cũng chuẩn bị tâm lý”.
Tỉnh Phú Thọ khẳng định đang nỗ lực triển khai các giải pháp để giúp cán bộ công chức yên tâm công tác, trong đó có nơi ở cho những người phải di chuyển xa.
Ông Nguyễn Trung Tình – Phó Giám đốc Sở Nội vụ tỉnh Phú Thọ cho biết: “Tại các Sở ngành sau sáp nhập, cho đến giờ phút này đã sẵn sàng, đảm bảo đủ vị trí, chỗ làm cho cán bộ công chức có thể đảm nhận nhiệm vụ. Các hệ thống nhà công vụ chúng tôi đã chuẩn bị đầy đủ, tạo điều kiện tốt nhất về phương tiện đi lại, cũng như có cơ chế hỗ trợ cụ thể”.
Cả nước ngoài 11 tỉnh, Thành phố được giữ nguyên, tới đây sẽ có 52 tỉnh Thành phố thực hiện sáp nhập thành 23 tỉnh Thành phố. Số lượng cán bộ viên chức, người lao động phải di chuyển tới nơi làm mới cách xa chỗ cũ rất lớn. Nghị quyết 201 của Quốc hội đã bổ sung thêm đối tượng được thuê mua nhà ở xã hội là cán bộ viên chức người lao động đi làm cách xa 30 km.
Công chức xa chỗ làm 30 km được mua nhà ở xã hội
Luật sư Nguyễn Danh Huế – Đoàn Luật sư Thành phố Hà Nội đưa ra nhận định: “Làm sao đảm bảo đối tượng tác động của việc sáp nhập, nơi ăn chốn ở của gia đình để họ an cư lạc nghiệp. Bởi trong thời điểm hiện nay, chúng ta chưa thể thực hiện việc tăng lương. Họ phải đến một nơi làm việc mới, họ cần phải có nhà cửa, cần có con đi học. Đây là vấn đề phát sinh rất nhiều. Khi họ đã hy sinh, Nhà nước cũng cần phải có chính sách hỗ trợ cho họ trong thời điểm ban đầu”.
Nghị quyết 201 quy định sẽ giao quyền chủ động cho địa phương xem xét, đánh giá dựa trên các yếu tố về thời gian di chuyển, vùng miền, để từ đó đưa ra quy định chi tiết đối với người lao động phải di chuyển chỗ làm cách xa nhà sau sáp nhập.
Ông Trần Ngọc Chính – Chủ tịch Hội Quy hoạch phát triển đô thị Việt Nam nêu ý kiến: “Chỗ ăn, chỗ ở, chỗ làm việc đều thiếu thốn. Không phải một lúc có ngay được, mà cuộc sống vẫn phải diễn ra. Quan trọng vẫn là tổng rà soát lại tất cả cơ sở về cơ quan hành chính cấp tỉnh và cấp huyện bị dôi dư, bị bỏ qua. Phải được điều chỉnh, cải tạo và xây mới nhà ở xã hội”.
Quay trở lại với Phú Thọ, trước mắt, khi số lượng nhà ở xã hội trên địa bàn tỉnh mới chưa đủ để triển khai xét duyệt cho cán bộ đi làm xa nhà, khách sạn sẽ được sắp xếp để trở thành nơi ở trong thời gian tới cho các cán bộ chuyển đến làm việc. Ngoài ra, các ký túc xá của các trường Đại học và nhà khách tỉnh ủy cũng đã được tính đến.
Ưu đãi cho người trẻ vay tiền mua nhà ở xã hội
Theo thông tin từ Ngân hàng Nhà nước, liên quan đến việc triển khai gói tín dụng ưu đãi cho người trẻ dưới 35 tuổi mua nhà ở xã hội, đơn vị này đã có công văn triển khai gửi đến 9 ngân hàng, lãi suất cho vay thấp hơn 1% lãi suất cho vay trung dài hạn VND bình quân của 4 ngân hàng thương mại Nhà nước, trong vòng 10 năm vay vốn tiếp theo.
Hiện chúng ta đang hướng tới tạo lập quỹ nhà ở xã hội, nhà ở cho cán bộ, công chức, viên chức, người lao động thuê hoặc mua. Quỹ được hình thành từ nguồn ngân sách Nhà nước và nhiều nguồn khác nhau. Với việc tìm được nhiều nguồn vốn linh hoạt, những chính sách cởi mở, ưu đãi, giấc mơ nhà ở xã hội cho người thu nhập trung bình, nhà ở xã hội cho người trẻ sẽ trở nên gần hơn và thực tế hơn.
Nguồn: VTV
