Trong lĩnh vực xây dựng, bổ sung các chính sách đặc thù, đặc biệt để đầu tư phát triển hệ thống đường sắt là một trong những nội dung quan trọng trong Dự án Luật đường sắt sửa đổi. Trong số đó có đảm bảo hành lang pháp lý để hiện thực hóa chủ trương doanh nghiệp tư nhân được tham gia các dự án trọng điểm quốc gia. Về lâu dài, các doanh nghiệp tư nhân tham gia đầu tư sẽ kỳ vọng mang lại đột phá cho hạ tầng đường sắt của Việt Nam.
Tuyến đường sắt Bắc – Nam được xem là một tuyến vận tải trọng yếu của đường sắt. Thế nhưng hiện 12/39 hầm đã xuống cấp nghiêm trọng. Cùng với đó, gần 1/3 trong tổng số 1.862 cầu trên các tuyến đường sắt đã quá niên hạn sử dụng. Trong điều kiện hạ tầng như vậy, vận tải đường sắt khó đảm bảo an toàn và đáp ứng yêu cầu vận tải.
Ông Hoàng Gia Khánh – Tổng Giám đốc Tổng Công ty Đường sắt Việt Nam cho biết: “Đầu tư hạ tầng chưa được đầy đủ rõ ràng liên quan trực tiếp đến an toàn chạy tàu và đường sắt quốc gia là đường đơn. Cho nên khi xảy ra ách tắc, toàn bộ hệ thống đường sắt quốc gia sẽ đình trệ hoàn toàn hoạt động trên toàn tuyến. Như vậy ảnh hưởng trực tiếp đến việc đi lại của người dân cũng như vận chuyển hàng hóa hành khách giữa các địa phương”.
Nguyên nhân của thực tế này là do nguồn vốn từ ngân sách phục vụ đầu tư cải tạo hạ tầng đường sắt chỉ đáp ứng được khoảng 40% nhu cầu. Trong khi đó, vì những vướng mắc về cơ chế nên từ trước đến nay, đường sắt không thu hút được nguồn lực từ xã hội hóa. Để tháo gỡ vướng mắc này, một trong những nội dung quan trọng của dự thảo Luật đường sắt sửa đổi là bổ sung các cơ chế, chính sách đặc thù phục vụ đầu tư phát triển hệ thống đường sắt. Đi kèm với đó là cơ chế kiểm tra giám sát đảm bảo phòng, chống tham nhũng, lãng phí, tiêu cực khi các doanh nghiệp tư nhân được phép tham gia các dự án trọng điểm quốc gia.
Ông Nguyễn Danh Huy – Thứ trưởng Bộ Xây dựng chia sẻ: “Chúng tôi đã thiết chế vào trong Luật đường sắt cơ chế giám sát của Quốc hội. Chúng tôi thiết chế trong Luật đường sắt vai trò quản lý Nhà nước. Nhà nước vẫn giữ vai rò phê duyệt khung tiêu chuẩn, Nhà nước cũng giữ vai trò kiểm tra công tác nghiệm thu về chất lượng của các dự án để đảm bảo kiểm soát được những vấn đề dư luận đang quan tâm”.
Có thể nói việc tạo hành lang pháp lý nhằm thu hút nguồn lực xã hội hóa không chỉ tạo đột phá trong phát triển hạ tầng đường sắt, mà còn là bước hiện thực hóa Nghị quyết 68 của Bộ chính trị về phát triển kinh tế tư nhân là một động lực quan trọng nhất của nền kinh tế và Nghị quyết 198 của Quốc hội về mở rộng sự tham gia của tư nhân vào hệ thống kết cấu hạ tầng thiết yếu.
Nguồn: VTV