Trải qua 3 ngày bàn luận, Hội nghị Tiểu ban khu vực châu Á – Thái Bình Dương APRC thuộc Tổ chức quốc tế các Ủy ban Chứng khoán đã chính thức bế mạc vào ngày 21/2. Hội nghị lần này bao trùm rất nhiều nội dung về các vấn đề nóng nhất hiện nay trên toàn cầu mà các cơ quan quản lý lĩnh vực tài chính, chứng khoán đang phải đối mặt và cùng chung tay giải quyết.
Tại APRC 2025, Bộ Tài chính nhấn mạnh, để đạt được mục tiêu tăng trưởng 8% của năm 2025, bên cạnh các động lực tăng trưởng như xuất khẩu, tiêu dùng, thì huy động nguồn lực là vấn đề cốt lõi cho tăng trưởng của Việt Nam.
Để đạt được điều đó, Việt Nam cần nguồn vốn hơn 4 triệu tỷ đồng, tương đương khoảng 160 tỷ USD – đây là một con số rất lớn. Do vậy, bên cạnh những nguồn vốn chuẩn bị từ ngân sách nhà nước, thì thị trường chứng khoán sẽ đóng vai trò là kênh huy động vốn rất quan trọng cho nền kinh tế, đặc biệt là để phục vụ cho mục tiêu tăng trưởng.
Năm 2024, mức vốn hóa thị trường chứng khoán và dư nợ trái phiếu đạt hơn 10,6 triệu tỷ đồng, tương đương khoảng 90% GDP của Việt Nam. Thế nhưng, giá trị huy động vốn thông qua phát hành trái phiếu và cổ phiếu chỉ hơn 920.000 tỷ đồng, tương đương 7,7%, dư địa để huy động còn rất lớn.
Huy động vốn thông qua cổ phiếu và trái phiếu để tài trợ dài hạn cho các dự án hạ tầng lớn như nhà máy điện hạt nhân là cách tiếp cận bền vững cho phát triển dài hạn.
Chia sẻ từ các cơ quan quản lý thị trường quốc tế cho thấy, Việt Nam có thể đầu tư mạnh vào cơ sở hạ tầng và khoa học công nghệ để đạt được mục tiêu tăng trưởng 8%. Tuy nhiên, lựa chọn nguồn vốn như thế nào cần phải cân nhắc kỹ lưỡng.
Giáo sư Hareendra Dissabandara – Chủ tịch Ủy ban Chứng khoán và Giao dịch Sri Lanka (SEC Sri Lanka) cho hay: “Chúng ta có những ví dụ tốt như Metro Tokyo – IPO lớn nhất trong lịch sử Nhật Bản. Ở Thái Lan, hệ thống đường sắt cũng lấy kinh phí từ việc huy động vốn qua thị trường chứng khoán. Theo tôi, đây là kênh huy động vốn đa dạng với chi phí thấp, phù hợp với các nước như Việt Nam hay Sri Lanka”.
Đặc thù của các dự án hạ tầng là cần nguồn vốn dài hạn, có thể kéo dài từ 20-30 năm. Nguồn vốn trung và ngắn hạn từ hệ thống ngân hàng khó có thể đáp ứng được nhu cầu này. Đây cũng là xu hướng chung của thế giới.
Ông Rodrigo Buennaventura – Tổng thư ký Tổ chức quốc tế các Ủy ban Chứng khoán (IOSCO) cho biết: “Các bạn cần tài trợ dài hạn cho các dự án hạ tầng lớn như nhà máy điện hạt nhân, đường sắt tốc độ cao hay các dự án về tăng trưởng bền vững. Bên cạnh vốn tín dụng ngân hàng, việc huy động từ thị trường vốn thông qua cổ phiếu và trái phiếu là không thể thiếu. Đây là cách tiếp cận bền vững cho phát triển dài hạn”.
Khu vực châu Á – Thái Bình Dương dự kiến sẽ thu hút gần 40% tổng dòng vốn xuyên biên giới toàn cầu. Những doanh nghiệp niêm yết khi đáp ứng tiêu chuẩn về tăng trưởng xanh sẽ có sức hấp dẫn lớn với các nhà đầu tư quốc tế.
Bà Vũ Thị Chân Phương – Chủ tịch Ủy ban Chứng khoán Nhà nước cho biết: “Trong năm 2025, Ủy ban Chứng khoán Nhà nước tham mưu Bộ Tài chính, tham mưu cho Chính phủ hoàn thiện xây dựng cơ chế chính sách, đặc biệt là quy định nhằm thu hút dòng vốn gián tiếp, tạo điều kiện cho doanh nghiệp niêm yết trên thị trường chứng khoán, làm cơ sở hạ tầng thu hút nguồn vốn trung và dài hạn như phát hành trái phiếu ra công chúng”.
Năm 2024 vừa qua kết thúc bằng việc đánh dấu quy mô vốn hóa thị trường cổ phiếu đạt mức cao nhất kể từ khi thành lập thị trường, chạm ngưỡng 294,8 tỷ USD, tương đương gần 61,5% GDP ước tính năm 2024. Thanh khoản bình quân ở mức cao, đạt 866 triệu USD/phiên. Đây là tiền đề để thị trường bước vào năm 2025 với mục tiêu tiên quyết là nâng hạng từ cận biên lên mới nổi, tạo bước nhảy vọt không chỉ về lượng mà còn về chất, tiến tới định hướng phát triển lâu dài trong tương lai.
Định hướng phát triển thị trường chứng khoán trung và dài hạn
Để thị trường chứng khoán phát triển theo đúng định hướng, việc mở rộng kênh đầu tư cho nhà đầu tư cả trong nước và nước ngoài là hết sức quan trọng.
Sáng 21/2, Ủy ban Chứng khoán Nhà nước đã ký Biên bản ghi nhớ đa phương, thể hiện mong muốn nâng tầm của thị trường chứng khoán Việt Nam, cũng như thúc đẩy hợp tác chặt chẽ và hiệu quả hơn nữa với các nước thành viên, các cơ quan quản lý đối tác của APRC.
Bà Julia Leung – Chủ tịch APRC-IOSCO kiêm Tổng Giám đốc Ủy ban Chứng khoán và Hợp đồng tương lai Hong Kong, Trung Quốc cho hay: “Chúng tôi rất vui khi thấy thị trường vốn Việt Nam đã trưởng thành, với tăng trưởng GDP ổn định 7-8%, sẽ thúc đẩy nền kinh tế trở thành thị trường mới nổi. Biên bản ghi nhớ đã thể hiện cam kết của Ủy ban Chứng khoán Việt Nam trong hợp tác xuyên biên giới, đồng thời cho thấy thị trường vốn của các bạn mở cửa với đầu tư nước ngoài, và các bạn muốn bảo vệ cả nhà đầu tư trong nước lẫn nước ngoài thông qua việc chia sẻ thông tin”.
Theo các chuyên gia, để thị trường chứng khoán phát triển theo đúng định hướng, việc mở rộng kênh đầu tư cho nhà đầu tư cả trong nước và nước ngoài là hết sức quan trọng.
“Để có thể đạt được mục tiêu tăng trưởng 8%, việc đầu tư cho cơ sở hạ tầng là rất quan trọng. Việc huy động vốn cho các dự án này qua kênh chứng khoán vì thế sẽ đóng vai trò mật thiết. Dưới góc độ quỹ đầu tư, chúng tôi muốn thấy nhiều doanh nghiệp niêm yết hơn nữa để mở rộng thị trường. Việt Nam sẽ phải tiến tới thay đổi một số thị trường tài chính, cải thiện các quy định để tạo điều kiện cho các sản phẩm mới có thể cung cấp cho nhà đầu tư”, ông Brook Taylor – Tổng Giám đốc Công ty Quản lý quỹ VinaCapital chia sẻ.
Đại diện Ủy Ban chứng khoán Nhà nước cho biết, thị trường Việt Nam đang có nhiều cơ hội để được nâng hạng từ cận biên lên mới nổi theo chuẩn của FTSE Russell ở kỳ đánh giá tháng 9 năm nay.
Bà Vũ Thị Chân Phương – Chủ tịch Ủy ban Chứng khoán Nhà nước cho biết: “Trong thời gian qua, dưới sự chỉ đạo của Chính phủ cũng như của Lãnh đạo Bộ Tài chính thì thị trường của chúng ta đã khắc phục cơ bản tiêu chí do các tổ chức xếp hạng thị trường đưa ra, kỳ vọng 2025 được nâng hạng từ cận biên lên mới nổi”.
Theo ngân hàng đầu tư Morgan Stanley, việc nâng hạng thị trường có thể giúp Việt Nam huy động từ 7-9 tỷ USD vốn ngoại mỗi năm.
Theo quyết định số 1726/QĐ-TTG phê duyệt Chiến lược phát triển thị trường chứng khoán đến năm 2030, mục tiêu đến năm 2025 quy mô vốn hóa thị trường cổ phiếu đạt 100% GDP và đến năm 2030 đạt 120% GDP. Cùng với đó, dư nợ thị trường trái phiếu đạt tối thiểu 47% GDP. Việc trở thành thành viên của Tổ chức quốc tế các Ủy ban Chứng khoán với hơn 130 quốc gia thể hiện mong muốn nâng tầm của Thị trường chứng khoán Việt Nam, để đạt được quyết tâm chung của Chính phủ trong việc đưa thị trường trở thành kênh huy động vốn trung và dài hạn của nền kinh tế.
Nguồn: VTV
