Giải trình, làm rõ một số vấn đề đại biểu Quốc hội nêu liên quan đến dự thảo Luật Thuế tiêu thụ đặc biệt (sửa đổi), liên quan đến áp thuế với xăng, Bộ trưởng Bộ Tài chính Nguyễn Văn Thắng cho biết việc đánh thuế tiêu thụ đặc biệt với xăng đã được thực hiện từ năm 1998.
Theo Bộ trưởng, Thủ tướng Chính phủ đã cam kết tại Hội nghị COP 26 cho mục tiêu giảm khí phát thải về 0 vào năm 2050. Bộ trưởng Bộ Tài chính nhấn mạnh đây là cam kết đầy thách thức với Việt Nam. Hiện tại các nước châu Âu đang thực hiện rất quyết liệt với nhiều biện pháp để giảm phát thải.
Bộ trưởng Bộ Tài chính khẳng định, tại Việt Nam, với cam kết giảm phát thải về 0 vào năm 2050, thì đối với mặt hàng xăng càng không thể không đánh thuế tiêu thụ đặc biệt.
Theo dự thảo Luật, mặt hàng này tiếp tục nằm trong danh sách chịu thuế tiêu thụ đặc biệt từ 7-10%.
Bộ trưởng Bộ Tài chính Nguyễn Văn Thắng giải trình, làm rõ một số vấn đề đại biểu Quốc hội nêu liên quan đến dự thảo Luật Thuế tiêu thụ đặc biệt (sửa đổi)
“Ô nhiễm môi trường của Việt Nam ngày càng lớn, với các phương tiện trong lĩnh vực giao thông nếu chúng ta tiếp tục khuyến khích, không đánh thuế xăng thì sẽ rất khó khăn thay đổi hành vi.
Chúng ta mong muốn sử dụng xe điện, hệ thống metro… nhiều hơn thì phải thực hiện nhiều giải pháp, trong đó có giải pháp liên quan đến xăng”, Bộ trưởng Nguyễn Văn Thắng nhấn mạnh.
Theo ông, có đại biểu nói rằng xăng hiện đang chịu 2 loại thuế và phí. Song hiện nay trên thế giới, hầu hết các nước lớn và phát triển đều đánh thuế và phí, chỉ có tên gọi khác nhau. Có nước gọi là phí CO2, thuế CO2…
“Thuế tiêu thụ đặc biệt và phí có các mục tiêu khác nhau nhưng bổ trợ cho nhau. Với thuế tiêu thụ đặc biệt thì tập trung vào điều tiết hành vi tiêu dùng và tăng thu ngân sách. Trong khi phí bảo vệ môi trường nhắm đến tạo ra các quỹ cho các dự án về môi trường”, Bộ trưởng Nguyễn Văn Thắng lý giải.
Bộ trưởng nhấn mạnh, việc áp thuế và phí phù hợp với cam kết của Việt Nam tại COP 26 cũng như mục tiêu giảm khí phát thải về 0 vào năm 2050. Ngoài ra, cộng hai loại thuế, phí này thấp hơn rất nhiều so với các quốc gia, đặc biệt tại Châu Âu.
Trước đó tại phiên thảo luận, đại biểu Nguyễn Trường Giang (đoàn Đắk Nông) đề nghị bỏ xăng ra khỏi danh mục các loại hàng hóa chịu thuế tiêu thụ đặc biệt.
Ông Giang nói, bản chất của thuế tiêu thụ đặc biệt là “đánh” vào mặt hàng xa xỉ nhằm điều tiết sản xuất, tiêu dùng. Tuy nhiên, xăng là mặt hàng thiết yếu cho đời sống người dân, là đầu vào của nhiều ngành sản xuất, hiện đã chịu thuế bảo vệ môi trường. Việc áp thuế tiêu thụ đặc biệt với xăng vì cho rằng sẽ bảo vệ môi trường là chưa thuyết phục.
“Nếu thấy cần tăng thuế để bảo vệ môi trường thì có thể tăng giá trị tuyệt đối thuế bảo vệ môi trường đối với xăng, thay vì đưa hàng hóa này vào diện chịu thuế tiêu thụ đặc biệt, như vậy sẽ đúng với bản chất hơn”, ông Giang nói.
Đại biểu Nguyễn Trường Giang (đoàn Đắk Nông)
Đại biểu Nguyễn Hữu Thông (đoàn Bình Thuận) cho rằng, việc đưa xăng vào đối tượng chịu thuế tiêu thụ đặc biệt có một số tác động tích cực như khuyến khích sử dụng năng lượng sạch, giảm phát thải khí nhà kính, điều tiết tiêu dùng xăng. Bởi xăng là mặt hàng thiết yếu nhưng có tác động môi trường lớn, đồng thời góp phần tăng nguồn thu ngân sách.
Tuy nhiên, vị đại biểu cho rằng vì xăng là đầu vào thiết yếu cho sản xuất, vận tải, sinh hoạt nên việc đánh thuế có thể đẩy chi phí lên cao, ảnh hưởng tới người thu nhập thấp và gây áp lực lạm phát. Đặc biệt xăng hiện đã chịu nhiều loại thuế, nếu không đánh giá tổng thể sẽ dẫn đến mâu thuẫn chính sách.
Do đó, đại biểu Nguyễn Hữu Thông thống nhất với ý kiến của đại biểu Nguyễn Trường Giang là bỏ xăng ra khỏi đối tượng chịu thuế đặc biệt. Song, nếu vẫn đưa xăng vào đối tượng chịu thuế cần có lộ trình hợp lý, tránh tăng thuế đột ngột và cần điều chỉnh tương ứng các loại thuế khác như thuế bảo vệ môi trường, thuế giá trị gia tăng để tránh gánh nặng kép cho người dân và doanh nghiệp.
Giãn thuế để tránh cú sốc với doanh nghiệp
Với mặt hàng nước giải khát có đường, Bộ trưởng Nguyễn Văn Thắng cho biết, cơ quan soạn thảo, cơ quan thẩm tra đã tiếp thu theo hướng giãn thuế theo thời hạn áp theo tỉ lệ năm 2027 là 8% và 2028 là 10%. Cơ quan soạn thảo sẽ rà soát để xem xét mặt hàng gì sẽ áp từ 1/1/2026 và mặt hàng nào lùi sang 2027.
Việc này vừa thực hiện được mục tiêu của Quốc hội cũng như tránh cú sốc đối với doanh nghiệp.
Theo Bộ trưởng, theo tiêu chuẩn quốc gia về nước giải khát được Bộ Khoa học và Công nghệ công bố, nước giải khát là sản phẩm pha sẵn để uống giảm khát, được chế biến từ nước và chứa đường, phụ gia…
Theo khái niệm này, những loại nước không bị đánh thuế tiêu thụ đặc biệt gồm sữa và các sản phẩm của sữa, thực phẩm dạng lỏng dùng với mục đích dinh dưỡng, nước khoáng đóng chai, nước rau quả, nước dừa…
Cơ quan soạn thảo sẽ tiếp thu, nâng công suất này lên đến trên 24.000 BTU đến dưới 90.000 BTU để chịu thuế
Về việc đánh thuế với điều hòa nhiệt độ, Bộ trưởng cho biết hiện đã có số ít các nước đánh thuế để tiết kiệm năng lượng, liên quan đến chất làm lạnh liên quan đến ô nhiễm môi trường. Mặt hàng này trước đây đã được đánh thuế.
Lần này, dự thảo luật quy định điều hòa nhiệt độ có công suất trên 18.000 BTU đến 90.000 BTU thuộc đối tượng chịu thuế tiêu thụ đặc biệt. Tại phiên thảo luận hôm nay, nhiều đại biểu đề xuất nâng công suất lên. Do đó, cơ quan soạn thảo sẽ tiếp thu, nâng công suất này lên đến trên 24.000 BTU đến dưới 90.000 BTU để chịu thuế.
Bộ trưởng cũng dẫn quy định của Thủ tướng Chính phủ năm 2024 yêu cầu tới năm 2045 sẽ hạn chế, không sản xuất, không nhập khẩu điều hòa không khí gia dụng, điều hòa không khí nguyên cụm sử dụng chất HSC, chất làm nóng ảnh hưởng tới tầng ozone.
Nguồn: VTV
