Kiến nghị nghiên cứu thành lập khu thương mại tự do gần sân bay Long Thành

Động lực tăng trưởng kinh tế

Nhằm thực hiện mục tiêu tăng trưởng hai con số từ năm 2025, Đồng Nai đang đẩy nhanh hoàn thiện hồ sơ thành lập khu công nghệ thông tin tập trung và đề xuất nghiên cứu FTZ, khu công nghệ cao nhằm chuyển đổi mô hình tăng trưởng và phát triển hệ sinh thái số. 

Mới đây, tại Hội nghị Chính phủ với các địa phương nhằm thực hiện kết luận của Trung ương và các nghị quyết của Quốc hội, Chính phủ về tăng trưởng kinh tế, Chủ tịch UBND tỉnh Đồng Nai đã có kiến nghị: “Đồng Nai kiến nghị Thủ tướng Chính phủ cho phép tỉnh nghiên cứu thành lập khu thương mại tự do gần sân bay Long Thành để có thể tập trung khai thác tối đa tiềm năng, lợi thế sân bay khi đưa vào hoạt động”.

Trước đó, vào tháng 1/2025, lãnh đạo tỉnh đã làm việc với Công ty TNHH CT Strategies Việt Nam (CTS Việt Nam) về ý tưởng phát triển FTZ kết nối sân bay Long Thành và cảng Phước An. Ông Trần Thoang, Giám đốc CTS Việt Nam, cho rằng FTZ tại khu vực này phù hợp với xu thế toàn cầu và mô hình FTZ thành công trên thế giới.

Lợi ích của FTZ đối với Đồng Nai

Từ góc độ của một đơn vị tư vấn về các FTZ, CTS Việt Nam cho rằng, FTZ kết nối với sân bay Long Thành hình thành sẽ mang lại các lợi ích như: thu hút đầu tư chiến lược; tăng cường liên kết chuỗi cung ứng toàn cầu; đẩy mạnh tăng trưởng kinh tế địa phương. Khi kết nối FTZ sân bay Long Thành và cảng Phước An sẽ tạo ra các lợi thế nổi bật như: liên kết đa phương thức; tăng năng lực vận chuyển hàng hóa; giảm chi phí logistics; phát triển thành trung tâm logistics Asean. Đồng thời, kết hợp được lợi thế hệ sinh thái các khu công nghiệp trên địa bàn tỉnh. “Đồng Nai hội tụ đầy đủ các điều kiện để phát triển FTZ với cấu trúc liên kết giữa sân bay Long Thành, cảng Phước An và hệ sinh thái các khu công nghiệp, góp phần đưa Đồng Nai trở thành trung tâm logistics, sản xuất và thương mại hiện đại bậc nhất khu vực”, ông Trần Thoang chia sẻ.

PGS.TS. Trần Đình Thiên, nguyên Viện trưởng Viện Kinh tế Việt Nam là thành viên Tổ tư vấn Chính phủ đánh giá, Đồng Nai có vị trí địa lý đắc địa, hiện nay, “tình thế” phát triển hội tụ về địa phương là cực kỳ lớn. Trong đó, sân bay Long Thành được định hướng phát triển trở thành điểm trung chuyển quốc gia, tỉnh cũng có cả cảng biển trung chuyển. Chính vì vậy, ý tưởng thành lập FTZ gắn với sân bay, cảng biển để kéo các nhà đầu tư lớn hội tụ về địa phương là rất hợp lý.

Tuy nhiên, theo PGS.TS. Trần Đình Thiên, mô hình FTZ mà Đồng Nai hướng đến phải là mô hình FTZ mới chứ không phải là mô hình cũ, tức mô hình một khu phi thuế quan. “Bản chất FTZ thế hệ mới nó là tổ hợp của cả một hệ sinh thái gồm: logistic, công nghiệp, cảng, các dịch vụ… chứ không phải chỉ là một khu liên quan xuất nhập khẩu, miễn thuế”, PGS.TS. Trần Đình Thiên bày tỏ quan điểm.

PGS.TS. Trần Đình Thiên cũng nhận định, Đồng Nai có lợi thế lớn khi hội tụ cả sân bay quốc tế và cảng trung chuyển. Ông nhấn mạnh rằng mô hình FTZ mới cần bao gồm hệ sinh thái logistics, công nghiệp và dịch vụ, thay vì chỉ đơn thuần là khu phi thuế quan truyền thống. “FTZ thế hệ mới sẽ không chỉ thúc đẩy tăng trưởng mà còn tạo động lực phát triển mới, thu hút các nhà đầu tư lớn”, ông Thiên phân tích.

Xây dựng Đề án FTZ

Theo Giám đốc Sở Kế hoạch và Đầu tư Nguyễn Hữu Nguyên, UBND tỉnh đã chỉ đạo thành lập tổ nghiên cứu và đề xuất xây dựng Đề án FTZ kết nối sân bay Long Thành và cảng Phước An. Sở Kế hoạch và Đầu tư cũng đang phối hợp với các sở, ngành liên quan để đánh giá các lợi ích của FTZ. “Hiện nay, cơ hội triển khai FTZ tại Đồng Nai là rất chín muồi, do đó cần sớm xúc tiến lập đề án”, ông Nguyên cho biết.

UBND tỉnh sẽ giao Sở Kế hoạch và Đầu tư làm việc với đơn vị tư vấn để rà soát mô hình FTZ phù hợp trước khi xác định địa điểm triển khai. Nếu gắn với sân bay Long Thành, FTZ sẽ nằm gần sân bay, còn nếu kết nối với cảng Phước An, địa điểm sẽ được đặt gần cảng biển này.

Trong Thông báo số 12/TB-VPCP của Văn phòng Chính phủ ngày 13/01, Phó Thủ tướng Trần Hồng Hà đã giao UBND tỉnh Đồng Nai triển khai xây dựng Đề án đầu tư FTZ để trình Thủ tướng Chính phủ xem xét và quyết định.