Bị quay lưng vì nghi vấn liên quan đến chủ quyền quốc gia
Thời gian qua, nhiều mặt hàng bị thị trường Việt Nam quay lưng, thậm chí là tẩy chay vì liên quan đến chủ quyền quốc gia.
Gần đây nhất, trên thị trường đồ chơi lên “cơn sốt” với mặt hàng Baby Three – là một dòng đồ chơi thú nhồi bông xuất xứ từ Trung Quốc với thiết kế đa dạng, lấy cảm hứng từ các loài động vật dễ thương. Ngay sau khi ra mắt lần đầu vào tháng 5/2024, với sự hỗ trợ của hàng loạt ca sĩ, diễn viên, kèm nhiều TikToker, các sản phẩm này càng được phủ sóng khắp nơi tại thị trường Việt Nam, được giới trẻ săn đón mạnh mẽ, không tiếc tiền để sở hữu.
Các sản phẩm Baby Three được bày bán tràn lan, từ vỉa hè đến các trang cá nhân, hội nhóm trên mạng xã hội, thương mại điện tử. Điều này đem lại doanh thu khổng lồ cho công ty từ Trung quốc cũng như lợi nhuận lớn cho các tiểu thương, người bán mặt hàng “hot” này. Minh chứng, thống kê của trang thương mại điện tử Metric.vn cho thấy, trong vòng 1 tháng từ 15/10 – 15/11/2024, tổng doanh thu đến từ Baby Three trên 2 nền tảng mua sắm Shopee và TikTok Shop lên đến 8,8 tỷ đồng, với gần 38.000 sản phẩm được bán ra.
Tuy nhiên mới đây, nhiều người tiêu dùng phản ánh phiên bản mới bị nghi chứa hình “đường lưỡi bò”. Điều này khiến dư luận bức xúc và nhiều đơn vị, cá nhân đồng loạt lên tiếng tẩy chay. Đặc biệt, khi nhiều nhân vật nổi tiếng đã đăng tải thông báo ngừng bán sản phẩm Baby Three lên trang cá nhân của mình với nguyên nhân đã phát hiện hình ảnh nhạy cảm trong thiết kế bọng mắt, nước mắt của đồ chơi đã thổi bùng làn sóng phẫn nộ trong cộng đồng mạng, khiến cho thương hiệu này nhanh chóng rơi vào khủng hoảng tại thị trường Việt Nam.
Đơn cử, anh Đặng Tiến Hoàng (thường được biết đến với nghệ danh ViruSs) đã công bố dừng nhập khẩu và bán búp bê Baby Three mặc dù thu nhập từ kinh doanh mặt hàng này cao nhưng “đất nước phải ưu tiên hàng đầu”. Sau đó, chuỗi kính mắt quy mô lớn Anna với nhiều cơ sở trải dài ở nhiều tỉnh thành trên toàn quốc cũng ra thông báo dừng hợp tác với Baby Three, kết thúc hợp đồng sản xuất 10.000 sản phẩm Baby Three cho bộ sưu tập sắp ra mắt vào tháng 4/2025.
Hiện trên thị trường hay những hội nhóm chợ mạng, nhiều tiểu thương, người kinh doanh mặt hàng Baby Three cũng đồng loạt có động thái “xả hàng” với mức giá rẻ, song lượng khách mua không còn là bao. Dường như, người tiêu dùng Việt đã “quay lưng với dòng sản phẩm đồ chơi Baby Three – thời kỳ “làm mưa, làm gió” ngắn ngủi của Baby Three dường như đã kết thúc.
Hay một thương hiệu khác là Chagee – chuỗi trà sữa đình đám Trung Quốc dự kiến sẽ được mở tại Việt Nam và cửa đầu tiên là ở quận 1, TP Hồ Chí Minh. Tuy nhiên, trước ngày ra mắt, thương hiệu này đã vấp phải làn sóng tẩy chay khi người tiêu dùng Việt Nam thấy ứng dụng di động của hãng hiển thị bản đồ giống “đường lưỡi bò”.
Chagee có hơn 6.000 cửa hàng trên toàn cầu và đã có mặt tại Malaysia, Singapore, Thái Lan và Mỹ.
Ngay sau đó, biển hiệu hãng trà sữa Chagee ở mặt bằng đang thi công đã được tháo gỡ.
Đồng loạt vào cuộc
Ngay sau các vụ việc điển hình nêu trên, các cơ quan chức năng đã “vào cuộc” quyết liệt. Mặt hàng Baby Three rơi vào tầm ngắm kiểm soát. Cục Quản lý và Phát triển thị trường trong nước (Bộ Công thương) đã ban hành công văn gửi chi cục quản lý thị trường (QLTT) các tỉnh, thành về việc tăng cường kiểm tra mặt hàng đồ chơi có hình ảnh, nội dung liên quan đến chủ quyền lãnh thổ Việt Nam.
Theo nền tảng phân tích dữ liệu YouNet, nửa cuối năm 2024 có 293.000 sản phẩm liên quan đến Labubu, Baby Three từ 30 cửa hàng trên Shopee và TikTok Shop được bán. Báo cáo của Metric cho thấy, dù mới bắt đầu trở thành “cơn sốt” tại Việt Nam từ tháng 9/2024, nhưng tính đến cả năm, búp bê Baby Three đã mang về doanh thu 40,6 tỷ đồng.
“Thời gian qua, phương tiện thông tin đại chúng phản ánh trên thị trường đang lưu hành một số sản phẩm đồ chơi, trong đó có Baby Three có nghi vấn liên quan đến chủ quyền quốc gia. Dòng sản phẩm đồ chơi thú nhồi bông này đã gây ra làn sóng phẫn nộ trong dư luận. Đối với cơ quan quản lý, bất kỳ sản phẩm nào được bán và phân phối trên thị trường, nếu có in hình đường lưỡi bò đều được xác định là vi phạm quy định pháp luật, do ảnh hưởng đến an ninh quốc gia và chủ quyền lãnh thổ Việt Nam” ông Trần Hữu Linh, Cục trưởng Cục Quản lý và Phát triển thị trường trong nước cho biết.
Đồng thời, ông Linh nhấn mạnh, sản phẩm Baby Three là hàng nhập khẩu nên lực lượng quản lý thị trường (QLTT) sẽ kiểm tra hóa đơn, chứng từ của các cơ sở bán hàng để xác định liệu sản phẩm có dấu hiệu thuộc diện nhập lậu hay không, từ đó xử lý theo quy định.
Cũng theo Cục trưởng Cục Quản lý và Phát triển thị trường trong nước, mặt hàng đồ chơi này được bán rất nhiều trên sàn thương mại điện tử như Shopee, Tiktokshop, mạng xã hội Facebook, Zalo… Do đó, ngoài kiểm tra trực tiếp tại các cơ sở kinh doanh thì lực lượng QLTT còn tập trung nguồn lực thực hiện rà soát, giám sát hoạt động kinh doanh sản phẩm trên các sàn thương mại điện tử nhằm kịp thời phát hiện, xử lý nghiêm minh các hành vi vi phạm có liên quan đến chủ quyền lãnh thổ Việt Nam.
Lực lượng QLTT kiểm tra trực tiếp tại các cơ sở kinh doanh mặt hàng đồ chơi trẻ em Baby Three
Theo thông tin từ lực lượng QLTT TP Hồ Chí Minh, các đội quản lý thị trường tại các quận, huyện của thành phố đã giám sát, kiểm tra về nguồn gốc sản phẩm, hàng nhập khẩu đối với sản phẩm Baby Three. Bên cạnh việc kiểm tra hóa đơn, chứng từ và các giấy tờ liên quan về tính hợp thức của sản phẩm, lực lượng chức năng sẽ kiểm tra hàm lượng độc hại trên sản phẩm, đảm bảo chất lượng tới người tiêu dùng.
Còn đối với thương hiệu Chagee, cơ quan chức năng thành phố đã tiếp nhận thông tin liên quan đến thương hiệu trà sữa này và yêu cầu UBND phường Bến Nghé – nơi có cửa hàng sắp khai trương vào cuộc xác minh cụ thể về nghi vấn hình ảnh “đường đứt đoạn” giống như là “đường lưỡi bò” phi pháp trên ứng dụng.
Tại Lạng Sơn, thông tin từ Chi cục QLTT Lạng Sơn cho hay, đơn vị vừa đồng loạt ra quân kiểm tra 60 cơ sở kinh doanh, phân phối sản phẩm đồ chơi trẻ em Baby Three trên địa bàn. Qua kiểm tra, chưa phát hiện cơ sở kinh doanh sản phẩm đồ chơi Baby Three có hình ảnh, nội dung liên quan đến chủ quyền lãnh thổ Việt Nam (hình giống đường lưỡi bò).
Cùng với kiểm tra, lực lượng QLTT toàn tỉnh đã tuyên truyền, vận động các chủ cơ sở kinh doanh ký cam kết không kinh doanh mặt hàng đồ chơi trẻ em Baby Three có in hình giống đường lưỡi bò, qua đó xâm hại an ninh quốc gia, chủ quyền lãnh thổ Việt Nam. Đồng thời cam kết kinh doanh hàng hóa có hóa đơn, chứng từ đầy đủ, nguồn gốc xuất xứ sản phẩm rõ ràng theo quy định của pháp luật. Ngoài ra, đơn vị còn chủ động thực hiện các biện pháp nghiệp vụ, kiểm tra hoạt động kinh doanh mặt hàng trên các sàn thương mại điện tử như Shopee, Tiktok shop và kinh doanh trên các nền tảng mạng xã hội như Facebook, zalo…
Trao đổi với phóng viên, đại diện Cục Thương mại Điện tử và Kinh tế số (Bộ Công thương) cho hay phối hợp với các đơn vị trong ngành yêu cầu các nền tảng thương mại điện tử cùng vào cuộc để thực hiện trách nhiệm rà soát tất cả các sản phẩm hàng hóa, nhất là hàng nhập khẩu từ Trung Quốc, không để những sản phẩm nhạy cảm lọt vào thị trường nội địa, trong đó có mặt hàng Baby Three.
Không chỉ vậy, hiện tại thị trường trong nước, các đơn vị chức năng, cơ quan quản lý đang đẩy mạnh công tác tuyên truyền, vận động các cửa hàng kinh doanh đồ chơi trẻ em cam kết không kinh doanh các sản phẩm có hình ảnh, nội dung vi phạm quy định về chủ quyền lãnh thổ, xâm hại an ninh quốc gia, chủ quyền lãnh thổ. Đồng thời, người tiêu dùng cũng cần chủ động kiểm tra, lên tiếng khi phát hiện dấu hiệu bất thường, góp phần bảo vệ chủ quyền quốc gia.
Kinh nghiệm cho doanh nghiệp, cơ quan quản lý và người tiêu dùng
Các chuyên gia cho rằng, sự việc điển hình nêu trên là bài học kinh nghiệm cho doanh nghiệp, cơ quan quản lý và người tiêu dùng. Doanh nghiệp không nên chủ quan trong việc nhập khẩu hàng hóa, lơ là khâu kiểm định sản phẩm về chất lượng, văn hóa, chính trị… để tránh những rủi ro, tổn thất tài chính cũng như mất uy tín thương hiệu.
Theo chuyên gia trong lĩnh vực tiêu dùng Trần Mạnh Hùng, hành động tẩy chay một số mặt hàng có dấu hiệu bất thường, nghi vấn vi phạm chủ quyền quốc gia như Baby Three, Chagee… của thị trường Việt Nam đã phần nào cho thấy, nhận thức của người tiêu dùng Việt ngày càng cao về vấn đề liên quan đến chủ quyền quốc gia.
“Người tiêu dùng Việt Nam ngày càng thông thái hơn trong việc lựa chọn các sản phẩm tiêu dùng. Họ không còn dễ tính và dễ dàng bỏ qua những chi tiết nhạy cảm, gây ảnh hưởng tiêu cực đối với chủ quyền đất nước. Đây không chỉ là bài học quý giá cho các đối tác muốn chinh phục thị trường Việt Nam mà còn là kinh nghiệm cẩn trọng, nghiên cứu kỹ lưỡng cho chính các doanh nghiệp nước ta kinh doanh hàng hóa nhập khẩu phục vụ thị trường nội địa”, ông Hùng nhấn mạnh.
Nguồn: VTV
