Nhà đầu tư phố Wall đang lo ngại rằng, sự bất ổn về chính sách thuế quan sẽ đẩy nền kinh tế Mỹ có nguy cơ rơi vào suy thoái – điều mà Tổng thống Donald Trump đã không loại trừ trong các phát biểu gần nhất.
Đây là tuần thứ ba liên tiếp khi thị trường chứng khoán Mỹ lao dốc và đà bán tháo cổ phiếu đã cuốn phăng hơn 5.000 tỷ USD vốn hóa thị trường kể từ mức đỉnh lập vào tháng trước. Trong động thái mới nhất, ngày 12/3 vừa qua, Tổng thống Donald Trump thông báo áp mức thuế 25% lên toàn bộ thép và nhôm nhập khẩu, thậm chí tâm lý nhà đầu tư còn trở nên bi quan sau khi ông Trump cảnh báo sẽ áp mức thuế lên đến 200% đối với rượu vang và rượu mạnh nhập khẩu từ châu Âu.
Ngay lập tức, Liên minh châu Âu cũng như Canada đã đưa ra những biện pháp đáp trả vô cùng mạnh mẽ vào lượng hàng hóa trị giá tới nhiều tỷ USD nhập khẩu vào Mỹ. Bên cạnh đó, lãnh đạo các nước như Nhật Bản, Anh, Đức đều tuyên bố việc Mỹ áp thuế quan mới là động thái gây thất vọng và có thể gây ảnh hưởng đến kinh tế toàn cầu, làm dấy lên lo ngại về sự căng thẳng thương mại giữa các nền kinh tế lớn. Những tuyên bố trên làm cho các nhà đầu tư phố Wall tuần qua đi tàu lượn trong các phiên giao dịch.
Dường như, át chủ bài thuế quan thay đổi liên tục đang khiến cho thị trường khó đoán định hơn trong nhiệm kỳ thứ hai của ông Trump. Các chuyên gia của Citigroup và HSBC đều đã khuyến nghị rằng, mua cổ phiếu Mỹ lúc này xuống mức trung lập.
Nhà đầu tư phố Wall đang lo ngại rằng, sự bất ổn về chính sách thuế quan sẽ đẩy nền kinh tế Mỹ có nguy cơ rơi vào suy thoái – Ảnh: THX
Nguy cơ suy thoái của kinh tế Mỹ?
Thị trường chứng khoán Mỹ đang rất “nhạy cảm” với các thông tin. Và bất cứ một phát biểu, một nhận định nào từ Chính phủ Mỹ hay từ giới phân tích cũng có thể dẫn tới bán tháo. Nhưng điều này có thể không kéo dài.
Dan Coatsworth, nhà phân tích đầu tư của AJ Bell bình, việc bán tháo đã trở nên méo mó. Nhiều người lo lắng rằng, cổ phiếu trên thị trường Mỹ đã từng được định giá quá cao và chỉ cần cái cớ để điều chỉnh thị trường. Và sự kết hợp giữa lo ngại căng thẳng thương mại, căng thẳng địa chính trị và triển vọng kinh tế chưa chắc chắn có thể là cái cớ đó.
Ross Mayfield, nhà chiến lược đầu tư tại Baird cho biết, vào thời điểm này, kinh tế Mỹ chưa ở ngưỡng cửa suy thoái, nhưng có thể chậm lại.
Như vậy là dù chỉ vì thương mại hay bất cứ một lý do nào, có một thực tế là kinh tế Mỹ đang có xu hướng tăng trưởng chậm lại. Câu hỏi bây giờ là liệu nó có gây ra suy thoái sâu hay là chỉ suy thoái kỹ thuật? Và có cách nào để tránh?
Trang CNN đưa ra 9 biểu đồ của nền kinh tế Mỹ. Quan trọng nhất là biểu đồ GDP đang cho thấy các dấu hiệu tăng trưởng chậm lại khi tiêu dùng giảm. Cùng lúc, lạm phát, thất nghiệp có xu hướng tăng lên, cho dù cơ hội tìm kiếm việc làm cũng tăng.
Tobin Marcus, chuyên gia tại Wolfe Research cho rằng, nếu chẳng may có suy thoái và rơi vào quý II năm nay thì thị trường có niềm tin rằng kinh tế Mỹ có thể hồi phục vào sang năm. Bởi khi đó có cuộc bầu cử giữa nhiệm kỳ 2026. Và một cuộc bầu cử giữa nhiệm kỳ với một nền kinh tế tăng trưởng tốt là điều mà đảng Cộng hòa và chính quyền Tổng thống Trump mong muốn. Tuy nhiên, điều đó cũng đang phụ thuộc nhiều vào những tác động từ chính sách thương mại hiện nay.
Như vậy, sự hoảng loạn của thị trường có phản ứng hơi thái quá. Mọi thứ mới chỉ có dấu hiệu tăng trưởng kinh tế chậm lại do chính sách thuế quan chứ chưa thể suy thoái.
Các ngân hàng Mỹ lo ngại về nguy cơ suy thoái nền kinh tế
Các ngân hàng hàng đầu phố Wall cũng đã đưa ra những lo ngại về nguy cơ suy thoái của nền kinh tế Mỹ. JPMorgan Chase cho biết, xác suất suy thoái đã tăng từ 17% vào cuối tháng 11/2024 lên 31% vào ngày 4/3. Mô hình của Goldman Sachs cũng cho thấy rủi ro suy thoái tăng từ 14% lên 23%.
Các số liệu mới nhất đang cho thấy hoạt động sản xuất của Mỹ trong tháng đầu tiên trì trệ, khi đơn hàng mới và số liệu việc làm giảm sút. Mặc dù vậy, nền kinh tế Mỹ vẫn có một số điểm sáng nhất định, đặc biệt là tỷ lệ thất nghiệp duy trì ở mức 4% và thu nhập của các hộ gia đình vẫn ở mức cao.
Chính vì vậy, Bloomberg ước tính rằng xác suất nền kinh tế Mỹ sẽ rơi vào suy thoái khoảng 25%, nhưng điều này có thể xảy ra bắt đầu từ năm sau.
Dự báo GDP của Mỹ quý I/2025 suy giảm
Trên thực tế, chi tiêu tiêu dùng của Mỹ đã giảm lần đầu tiên sau gần hai năm và thậm chí, thâm hụt thương mại hàng hóa đang tăng lên mức cao kỷ lục khi các doanh nghiệp tăng cường nhập khẩu để tránh mức thuế quan mới. Điều này có thể tạo tiền đề cho tăng trưởng kinh tế yếu hơn cũng như suy giảm trong quý I/2025. Cục Dự trữ Liên bang Mỹ (Fed) chi nhánh Atlanta vừa hạ dự báo tăng trưởng GDP Mỹ trong ba tháng đầu năm. Theo đó, nền kinh tế lớn nhất thế giới có thể chứng kiến mức suy giảm với tốc độ 1,5% so với dự báo mức tăng trưởng 2,3% trước đó.
Dữ liệu mới nhất cho thấy, chỉ số giá chi tiêu tiêu dùng cá nhân (PCE) lõi, một thước đo lạm phát ưa thích của Cục Dự trữ Liên bang Mỹ (Fed) – không bao gồm thực phẩm và năng lượng – đã tăng 0,3% trong tháng 1. Trước đó, chỉ số này đã tăng 0,2% trong tháng 12.
Chi tiêu tiêu dùng điều chỉnh theo lạm phát tại Mỹ cũng đã giảm 0,5% – một tín hiệu cảnh báo đối với tăng trưởng kinh tế. Các doanh nghiệp bán lẻ cũng dự kiến đóng cửa khoảng 15.000 cửa hàng trong năm nay. Walmart, một trong những hãng bán lẻ lớn nhất của Mỹ, vừa báo cáo doanh thu giảm 2% trong quý kết thúc vào tháng 1 vừa qua.
Ông Suan Teck Kin – Giám đốc Khối Nghiên cứu thị trường và Kinh tế toàn cầu, Tập đoàn UOB cho biết: “Chúng ta cần thấy rằng, mức tăng của lạm phát và sự giảm xuống của chi tiêu tiêu dùng tại Mỹ hiện nay chưa hề có tác động của các mức thuế quan mới mà Tổng thống Trump sẽ thực thi. Các sản phẩm mà người tiêu dùng đang tiêu thụ vẫn là hàng hoá đã được nhập sẵn ở trong kho. Giờ mà chịu thêm 25% thuế với hàng hóa từ Canada, Mexico rồi chịu tiếp 20% với hàng hoá từ Trung Quốc, bức tranh áp lực lạm phát sẽ rõ ràng hơn rất nhiều”.
Với các diễn biến kinh tế gần đây, thước đo GDP Now của Cục Dự trữ Liên bang chi nhánh Atlanta đang dự báo, GDP của Mỹ trong quý đầu năm có thể suy giảm 1,5%, tức điều chỉnh giảm mạnh so với mức tăng 2,3% được công bố hơn một tuần trước.
Những lo ngại về sự giảm tốc của nền kinh tế khiến thị trường kỳ vọng, lần cắt giảm lãi suất tiếp theo của Fed có thể diễn ra ngay trong mùa hè tới, thay vì tháng 10 như những dự báo trước đó. Theo công cụ FedWatch của CME Group, có 57,7% khả năng Fed sẽ giảm lãi suất 0,25 điểm phần trăm tại cuộc họp chính sách vào tháng 5.
Nguồn: VTV
