Vướng mắc khi sàn thương mại điện tử nộp thuế thay người bán
Các sàn thương mại điện tử (TMĐT), nền tảng số có chức năng thanh toán sẽ phải khấu trừ, nộp thuế thay cho hộ, cá nhân kinh doanh trên sàn kể từ ngày 1/4. Đây là quy định tại Luật Quản lý thuế (sửa đổi) được Quốc hội thông qua mới đây.
Quy định này sẽ giúp các cá nhân kinh doanh không phải lo lắng về việc nộp thuế, còn Nhà nước có thể chống thất thu thuế trên nền tảng kinh doanh online. Chỉ còn khoảng nửa tháng nữa sẽ áp dụng quy định mới. Thế nhưng nhiều doanh nghiệp, hộ kinh doanh vẫn còn chưa nắm rõ mức thuế, cách thức khấu trừ sẽ như thế nào.
Là doanh nghiệp thường xuyên sử dụng sàn thương mại điện tử để tiếp cận với khách hàng, doanh nghiệp này rất đồng tình với việc sàn thương mại điện tử sẽ đứng ra thu hộ thuế cho tổ chức, hộ kinh doanh kể từ ngày 1/4. Tuy nhiên, doanh nghiệp đang băn khoăn về mức thuế, hình thức áp dụng thu thuế sẽ như thế nào.
Bà Hoàng Thị Luật – Giám đốc công ty TNHH sản xuất và thương mại BamBoo Vina cho biết: “Bán hàng phải nộp thuế là điều đương nhiên, nhưng nộp thế nào và mức nộp làm sao để có sự hài hoà giữa doanh nghiệp và người tiêu dùng, tránh tình trạng mức thuế quá cao làm cho doanh nghiệp khó khăn”.
Tương tự, công ty này cũng chưa rõ thuế suất mà doanh nghiệp, cá nhân sẽ phải nộp trên sàn thương mại điện tử áp dụng ra sao.
Ông Nguyễn Hữu Long – Phó Giám đốc công ty TNHH thương mại Lựu Sướng chia sẻ: “Cũng có một số băn khoăn về thuế suất áp dụng như thế nào, việc bán hàng qua sàn thương mại điện tử, thuế suất tính theo trên giá bán ra hay tính sau khi đã trừ đi các chi phí về sàn”.
Các doanh nghiệp thương mại điện tử có thể phải đối mặt với nhiều khó khăn, như tăng chi phí vận hành và quản lý, bởi việc chuyển giao nghĩa vụ của người bán hàng sang sàn thương mại điện tử cũng đồng thời chuyển nghĩa vụ thu thuế của cơ quan thuế làm phát sinh rất nhiều chi phí.
Ông Đỗ Đình Hiệu – Giám đốc Liên đoàn Thương mại và Công nghiệp Việt Nam chi nhánh Thanh Hóa, Ninh Bình nêu ý kiến: “Sàn thương mại vô hình chung phải chịu trách nhiệm kê khai cho các hộ kinh doanh mà từ trước đến nay sàn thương mại không phải thực hiện. Nó phát sinh thêm nguồn nhân lực để triển khai nội dung này và cũng cần phải có bộ máy hợp lý hơn, thích ứng được với những quy định mới về thuế”.
Ngoài ra, việc xác định doanh thu, lợi nhuận và nghĩa vụ thuế của hộ kinh doanh, cá nhân trên nền tảng số không phải lúc nào cũng minh bạch, đặc biệt với các giao dịch không công khai hoặc thanh toán ngoài hệ thống.
Nhiều doanh nghiệp, hộ kinh doanh vẫn còn chưa nắm rõ mức thuế, cách thức khấu trừ sẽ như thế nào
Bảo vệ người bán hàng nhỏ lẻ trên thương mại điện tử
Các sàn thương mại điện tử, nền tảng số có chức năng thanh toán sẽ phải khấu trừ, nộp thuế thay cho hộ, cá nhân kinh doanh trên sàn. Điều này hiểu một cách đơn giản và nôm na, người bán sẽ nhàn hơn, đỡ việc hơn; còn các sàn TMĐT vì thế sẽ vất vả hơn vì phải thực hiện nghĩa vụ thuế thay cho người bán. Nhưng không đơn giản vậy! Các sàn TMĐT sẽ sử dụng công cụ là tăng phí đối với người bán.
Shopee, TikTok Shop thông báo áp dụng tăng phí sàn kể từ ngày 1/4. Các điều chỉnh tăng phí này khiến các nhà bán hàng nhỏ lẻ gặp nhiều khó khăn. Hiện nay, các quy định pháp luật tập trung chủ yếu bảo vệ quyền lợi của người tiêu dùng, trong khi đó, quyền và lợi ích của những người bán hàng hóa, dịch vụ nhất là những người bán hàng hóa nhỏ lẻ còn nhiều điểm chưa cụ thể.
Từng kinh doanh trên ba sàn thương mại điện tử, nhưng giờ đây, anh Hoàng Anh lại lựa chọn mở chuỗi cửa hàng kinh doanh trực tiếp và bán hàng qua trang cá nhân là chủ yếu. Anh cho biết, các khoản phí sàn ngày càng cao, cùng với việc các sàn thay đổi điều khoản đột ngột, bị đình chỉ hoặc cấm mà không có lý do rõ ràng, hạn chế tiếp cận dữ liệu đẩy người bán hàng vào thế bị động.
Anh Nguyễn Minh Hoàng Anh – Tổng giám đốc Công ty Minh Hoàng Anh tâm sự: “Theo chính sách của sàn TMĐT, miễn hàng nguyên bao bì, còn đóng gói, khách hàng được trả. Nhưng những rủi ro đó chúng tôi phải chịu hết. Như hũ yến chưng sẵn, khi giao tới tay khách hàng, khách hàng có thể để quên, hoặc để nơi có ánh sáng mặt trời trực tiếp chiếu vào trong khoảng thời gian dài. Cũng có trường hợp chúng tôi nhận về, sản phẩm bị hỏng nhưng chúng tôi vẫn phải chịu những rủi ro ấy”.
5 sàn TMĐT phổ biến nhất tại Việt Nam năm 2024 đã ghi nhận 165.000 gian hàng rời bỏ sàn. Chi phí bán hàng trên sàn ngày càng tăng, một số sàn tăng phí liên tục và có sàn tăng phí 4 lần/năm cùng nhiều khoản phí khác khiến lợi nhuận của nhà kinh doanh ngày càng mỏng và thậm chí thua lỗ.
Ông Nguyễn Bình Minh – Uỷ viên Ban chấp hành Hiệp hội Thương mại điện tử Việt Nam nhận định: “Đối với những người mới kinh doanh, còn bỡ ngỡ, thiếu kỹ năng, rất dễ có thể bị thua lỗ vì sản phẩm hoàn, huỷ quá lớn, hoặc thậm chí là khách hàng tận dụng kẽ hở chính sách để họ dùng thử sau đó trả lại hàng”.
Xác định người bán hàng là một chủ thể quan trọng trên thương mại điện tử, VCCI đã xây dựng ba nhóm giải pháp bảo vệ người kinh doanh nhỏ lẻ trên TMĐT, góp ý cho Dự thảo Luật TMĐT mà Bộ Công thương đang xây dựng.
Anh Phạm Văn Hùng – Chuyên gia Ban Pháp chế, Liên đoàn Thương mại và Công nghiệp Việt Nam nêu ý kiến: “Hiện nay, người bán không có cơ chế khiếu nại nào hiệu quả khi họ không chấp nhận quyết định của sàn. Chúng tôi đề xuất có cơ chế khiếu nại của một bên thứ ba nếu người bán không đồng ý với quyết định của sàn”.
Cùng với đó, giải pháp phát triển thêm các sàn TMĐT trong nước, đẩy mạnh cạnh tranh các giữa các sàn cũng được VCCI đề xuất như miễn thủ tục cấp phép với các sàn TMĐT nhỏ để giảm chi phí gia nhập thị trường. Khi cạnh tranh giữa các sàn, người bán cũng có thêm nhiều lựa chọn kênh bán hàng.

Bộ Tài chính đang dự thảo Nghị định quy định quản lý thuế đối với hoạt động kinh doanh trên nền tảng thương mại điện tử, nền tảng số
“Gỡ rối” thuế cho người bán hàng trực tuyến
Để tạo thuận lợi cho người nộp thuế cũng như các sàn thương mại điện tử, Bộ Tài chính đang lấy ý kiến vào dự thảo Nghị định quy định quản lý thuế đối với hoạt động kinh doanh trên nền tảng thương mại điện tử, nền tảng số và sẽ sớm ban hành chính thức Nghị định này giúp cá nhân kinh doanh không phải lo lắng về việc nộp thuế và cũng là giải pháp để chống thất thu thuế một cách hiệu quả.
Theo cơ quan thuế, hiện nay, Bộ Tài chính đang dự thảo Nghị định quy định quản lý thuế đối với hoạt động kinh doanh trên nền tảng thương mại điện tử, nền tảng số. Nghị định này sẽ quy định chi tiết cách thức kê khai, nộp thuế; số thuế giá trị gia tăng, thu nhập cá nhân phải khấu trừ được xác định theo tỷ lệ % trên doanh thu của mỗi giao dịch; các sàn thương mại điện tử thực hiện kê khai theo tháng và được cấp mã số thuế riêng để kê khai, nộp thay số thuế đã khấu trừ.
Ông Lê Hồng Phúc – Phó Chi cục trưởng Chi cục Thuế khu vực X đưa ra ý kiến: “Theo quy định, các tổ chức, sàn thương mại điện tử khấu trừ nộp thay theo tỷ lệ quy định tại Luật Thuế giá trị gia tăng, thuế thu nhập cá nhân. Khi có Nghị định, hướng dẫn cụ thể, cơ quan thuế sớm nhất sẽ tuyên truyền để sàn TMĐT và người nộp thuế biết, thực hiện đúng theo quy định”.
Để Luật Quản lý thuế triển khai hiệu quả, cơ quan thuế đang đẩy mạnh hệ thống đăng ký thuế, kê khai thuế, nộp thuế trực tuyến trên Cổng thông tin điện tử của Cục Thuế, kết nối với các sàn thương mại điện tử, nền tảng số. Đồng thời, Cục Thuế sẽ phối hợp với chính quyền các địa phương đẩy mạnh tuyên truyền và hỗ trợ các tổ chức quản lý sàn thương mại điện tử, cá nhân, hộ kinh doanh thực hiện nghĩa vụ thuế.
Ông Hoàng Văn Long – Phó Chủ tịch UBND huyện Hà Trung, Thanh Hoá nhận định: “Chúng tôi sẽ tiếp tục tập trung, đẩy mạnh công tác tuyên truyền, hướng dẫn đến với tất cả người dân, đặc biệt là nghĩa vụ nộp thuế thông qua sàn thương mại điện tử. Để triển khai có hiệu quả chủ trương này, ngành thuế sớm có văn bản hướng dẫn thống nhất và triển khai, phối hợp với chính quyền địa phương”.
Người bán hàng cần chủ động cung cấp đầy đủ và chính xác các thông tin cá nhân, thông tin kinh doanh cho sàn thương mại điện tử. Việc cung cấp thông tin chính xác không chỉ giúp sàn thực hiện đúng quy định mà còn đảm bảo quyền lợi của chính người bán trong các vấn đề liên quan đến thuế sau này.
Hiện cả nước có gần 725.000 tổ chức, cá nhân kinh doanh trên sàn thương mại điện tử, với quy mô giao dịch lên tới 75.000 tỷ đồng. Do vậy, khi áp dụng quy định các sàn thương mại điện tử, nền tảng số có chức năng thanh toán sẽ phải khấu trừ, nộp thuế thay cho hộ, cá nhân kinh doanh trên sàn, được kỳ vọng sẽ hỗ trợ tối đa cho người nộp thuế, nhằm giảm thiểu thủ tục hành chính, tạo động lực cho thương mại điện tử phát triển.
Nguồn: VTV