Ngày 9/4, Văn phòng Thông tin Quốc vụ viện Chính phủ Trung Quốc đã công bố Sách Trắng nêu rõ lập trường của nước này đối với các vấn đề kinh tế và thương mại với Mỹ, đồng thời nhấn mạnh tầm quan trọng của việc duy trì đối thoại trên cơ sở tôn trọng lẫn nhau và hợp tác cùng có lợi.
Sách Trắng gồm sáu chương, mở đầu bằng việc tái khẳng định tính chất hai bên cùng có lợi trong quan hệ thương mại Mỹ – Trung. Tài liệu khẳng định Trung Quốc không theo đuổi thặng dư thương mại, đồng thời nhấn mạnh cả hai nước đều đã thu được những lợi ích đáng kể từ quá trình hợp tác kinh tế lâu dài.
Theo Sách Trắng, quan hệ kinh tế và thương mại giữa hai nền kinh tế lớn nhất thế giới không chỉ có vai trò then chốt đối với sự phát triển của mỗi quốc gia, mà còn tác động sâu rộng đến sự ổn định và tăng trưởng của kinh tế toàn cầu. Tuy nhiên, những năm gần đây, hợp tác song phương ngày càng bị gián đoạn, chủ yếu do xu hướng đơn phương và chính sách bảo hộ gia tăng từ phía Mỹ.
Tài liệu cũng nhấn mạnh những nỗ lực của Bắc Kinh trong việc thực thi Thỏa thuận kinh tế – thương mại giai đoạn một giữa Trung Quốc và Mỹ. Cụ thể, Trung Quốc đã triển khai hàng loạt biện pháp như: tăng cường bảo vệ quyền sở hữu trí tuệ, cấm ép buộc chuyển giao công nghệ, mở rộng tiếp cận thị trường trong các lĩnh vực thực phẩm, nông nghiệp và dịch vụ tài chính, đồng thời duy trì các kênh đối thoại thiết thực với Washington.
Trong nhiệm kỳ đầu tiên, Tổng thống Mỹ Donald Trump đã phát động cuộc chiến thương mại kéo dài suốt hai năm với Trung Quốc bằng việc áp thuế 25% lên khoảng 300 tỷ USD hàng hóa nhập khẩu từ nước này. Đáp lại, Bắc Kinh cũng thực hiện các biện pháp trả đũa tương tự, trong đó có việc ngừng mua nhiều mặt hàng nông sản của Mỹ. Cuộc đối đầu thương mại này không chỉ làm gián đoạn chuỗi cung ứng toàn cầu mà còn gây thiệt hại đáng kể cho nền kinh tế thế giới.
Cảng vận chuyển hàng hóa tại tỉnh Quảng Đông, Trung Quốc (Ảnh: China Daily)
Để chấm dứt chiến tranh thương mại, năm 2020, Trung Quốc và Mỹ đã ký kết Thỏa thuận thương mại giai đoạn một. Theo thỏa thuận, Bắc Kinh cam kết mua thêm 200 tỷ USD hàng hóa và dịch vụ từ Mỹ mỗi năm, đồng thời giảm bớt các rào cản thương mại nhằm tạo điều kiện thuận lợi hơn cho hàng hóa Mỹ tiếp cận thị trường Trung Quốc. Tuy nhiên, việc thực hiện thỏa thuận này đã bị đình trệ do ảnh hưởng của đại dịch COVID-19.
Căng thẳng giữa hai nền kinh tế lớn nhất thế giới cũng leo thang kể từ thời điểm đó, đặc biệt sau khi Tổng thống Donald Trump nhiều lần cáo buộc Trung Quốc phải chịu trách nhiệm và yêu cầu bồi thường thiệt hại vì đại dịch.
Trong Sách Trắng, Trung Quốc mạnh mẽ chỉ trích Mỹ vi phạm các điều khoản trong Thỏa thuận thương mại giai đoạn một, trong đó có việc mở rộng định nghĩa an ninh quốc gia, lạm dụng kiểm soát xuất khẩu và áp thuế nhập khẩu đối ứng. Kể từ ngày 9/4, thuế đối ứng mà Mỹ áp dụng với hàng hóa Trung Quốc đã tăng lên tới 84%, nâng tổng mức thuế bổ sung mà Bắc Kinh phải gánh chịu trong nhiệm kỳ thứ hai của ông Trump lên đến 104%.
Bắc Kinh cho rằng các hành động này gây tổn hại nghiêm trọng đến sự phát triển ổn định của quan hệ kinh tế song phương, trong khi Trung Quốc vẫn kiên trì tuân thủ các nguyên tắc của thương mại tự do và quy định của Tổ chức Thương mại Thế giới (WTO). Trung Quốc khẳng định đã cải tiến môi trường kinh doanh, hỗ trợ doanh nghiệp theo quy định của quốc tế và thực hiện cam kết giảm thuế nhập khẩu.
Trên tinh thần đó, Bắc Kinh tiếp tục kêu gọi Mỹ giải quyết bất đồng thông qua đối thoại và hợp tác, trên cơ sở bình đẳng và đôi bên cùng có lợi.
“Lịch sử cho thấy hợp tác mang lại lợi ích cho cả hai bên, trong khi đối đầu chỉ dẫn đến thiệt hại chung”, Sách trắng kết luận.
Nguồn: VTV
