Nhìn từ trụ cột tài sản số của Dubai IFC
Ước tính, trên thế giới hiện có khoảng 120 trung tâm tài chính quốc tế và khu vực. Trước xu thế cạnh tranh, thúc đẩy đổi mới sáng tạo và phát triển hoạt động tài chính trên toàn cầu, bài toán đặt ra cho Đà Nẵng và TP Hồ Chí Minh không chỉ xây dựng một hệ sinh thái đa dạng các dịch vụ tài chính tập trung tại một khu vực nhất định, mà trung tâm tài chính mới sẽ phải khác biệt các trung tâm tài chính hiện có, tập trung vào khởi nghiệp đổi mới sáng tạo. Đây được xem là một thách thức không nhỏ khi trung tâm tài chính là mô hình chưa từng có tiền lệ tại Việt Nam.
“Chúng ta có lợi thế của người đi sau, những gì chúng ta chưa có kinh nghiệm thì có thể học hỏi, tìm hiểu ở các trung tâm tài chính lớn của khu vực và thế giới”, Phó Thủ tướng Thường trực Chính phủ Nguyễn Hòa Bình nhấn mạnh trong cuộc họp về kế hoạch hành động triển khai Kết luận của Bộ Chính trị về xây dựng trung tâm tài chính tại Việt Nam.
Như với Trung tâm tài chính quốc tế Dubai IFC, tài sản số là một trong những trụ cột phát triển trong thời gian tới. Dubai IFC đã thành lập một trung tâm fintech đầu tiên của Trung Đông quy tụ hơn 200 doanh nghiệp cũng như dành nhiều chính sách để khuyến khích lĩnh vực này. “Năm 2017, chúng tôi đã thành lập tổ ươm tạo fintech, thành lập quỹ đầu tư tập trung để thúc đẩy các startup fintech. Chúng tôi có 3 luật tiên phong trên toàn thế giới: Luật tài sản ảo đầu tiên trên thế giới; Luật đầu tư mạo hiểm; Luật bảo vệ dữ liệu”, ông Arif Amiri, Tổng giám đốc DIFC thông tin. Về mô hình quản lý và chính sách hỗ trợ, bà Alya Al Zarouni, cơ quan quản lý DIFC cho biết: “Chúng tôi hỗ trợ 90% chi phí cấp phép cho các doanh nghiệp trong các lĩnh vực fintech, đồng thời cũng xây dựng mô hình quản lý sandbox để thử nghiệm những mô hình mới”.
Trung tâm tài chính không phải là một tòa nhà vật lý mà là một hệ sinh thái. Ngoài những cơ chế thông thoáng về đầu tư kinh doanh, nơi đây còn cần có đầy đủ tiện ích, dịch vụ để thu hút các nhà đầu tư và chuyên gia nước ngoài. “Các nhà chức trách phải thiết lập môi trường sống chất lượng cao đi kèm với đó là các dịch vụ từ nhà hàng, ăn uống, nghệ thuật, biến nơi đây trở thành một địa điểm đáng sống. Ngoài ra, UAE cũng nới lỏng cơ chế visa cho người lao động”, Tiến sỹ Baumgartner nhấn mạnh.
Theo các chuyên gia, cách thức vận hành mỗi trung tâm tài chính quốc tế là không giống nhau, nó phụ thuộc vào điều kiện địa lý, lịch sử văn hoá, bộ máy hiện có, nguồn lực quốc gia…
Đà Nẵng nhìn từ trên cao
Như với Đà Nẵng, ông Andy Khoo – Tổng giám đốc Terne Holdings cho hay: “Đà Nẵng có thể trở thành một trung tâm đổi mới sáng tạo, nơi thử nghiệm cơ chế “sandbox” cho các startup về blockchain, thanh toán số và các giải pháp tài chính dựa trên AI thế hệ mới. Tuy nhiên, cần có những tiêu chí thử nghiệm rõ ràng về chuyên môn, kỹ thuật, quản trị rủi ro”.
Còn ông Arnaud Ginolin – Giám đốc điều hành Tập đoàn tư vấn Boston Consulting Group Việt Nam cho rằng, Đà Nẵng có thể học tập mô hình của khu tự do Incheon Hàn Quốc. “Cơ sở hạ tầng của họ tương đồng với Đà Nẵng khi vừa có cảng biển, sân bay bận rộn hàng đầu thế giới. Tận dụng lợi thế của khu thương mại tự do, có thể cung cấp dịch vụ tài chính, bảo lãnh tín dụng cho các doanh nghiệp FDI”, ông Arnaud Ginolin khuyến nghị.
Triển khai trung tâm tài chính tại Việt Nam
Theo Đề án xây dựng Trung tâm tài chính khu vực và quốc tế ở Việt Nam, trung tâm tài chính tại TP Hồ Chí Minh được đề xuất xây dựng ở khu vực Quận 1 và khu đô thị mới Thủ Thiêm. Tại Đà Nẵng, trung tâm tài chính được đề xuất thực hiện một hệ sinh thái nhiều thành phần ở khu lõi trên đường Võ Văn Kiệt và khu vực giáp đường Võ Nguyên Giáp và Võ Văn Kiệt với diện tích hơn 6ha. Có thể mở rộng thành khu phố tài chính nằm tại khu công nghiệp Đà Nẵng với diện tích khoảng 62ha, đồng thời phát triển Trung tâm công nghệ tài chính ở Khu Tây Bắc đường dẫn lên cầu Thuận Phước với diện tích 9,7 ha.
Trên thế giới hiện có 3 mô hình phát triển Trung tâm tài chính: Mô hình cải cách và hiện đại hóa, mô hình độc lập và chuyên biệt, mô hình kết hợp. Trên cơ sở nghiên cứu các mô hình và thực tiễn, cơ quan soạn thảo đề án đề xuất phát triển trung tâm tài chính theo mô hình kết hợp theo lộ trình 2 giai đoạn.
Giai đoạn 1, lựa chọn một số chính sách đặc thù phù hợp với thông lệ quốc tế và điều kiện của Việt Nam để áp dụng ngay hoặc có lộ trình rõ ràng, cụ thể, công khai. Bao gồm các đặc thù về cơ quan quản lý; đơn giản hóa thủ tục đầu tư, kinh doanh; cho phép sử dụng tiếng Anh, ngoại tệ trong các giao dịch tài chính; cho phép áp dụng thuế, visa, giấy phép lao động đặc thù.
Giai đoạn 2, từng bước nghiên cứu áp dụng các chính sách còn lại theo lộ trình phù hợp với thực trạng phát triển của trung tâm tài chính và điều kiện của Việt Nam.
Đối tượng điều chỉnh của các chính sách trong trung tâm tài chính là các tổ chức được đăng ký thành viên và có sự hiện diện thương mại trong trung tâm tài chính. Đối với các giao dịch giữa các chủ thể tại trung tâm tài chính và phần còn lại của đất nước sẽ thực hiện theo quy định và pháp luật chung hiện hành.
Đề án lưu ý, trong quá trình xây dựng, hình thành và phát triển, các chính sách phát triển trung tâm tài chính đòi hỏi cách tiếp cận toàn diện, mang tính cạnh tranh, đảm bảo tính ổn định, nhất quán và có tính dự báo, phù hợp với tiêu chuẩn quốc tế, thúc đẩy hợp tác giám sát và cơ chế thực thi hiệu quả, đáng tin cậy.
Và để thu hút các nhà đầu tư và nguồn nhân lực chất lượng cao, hàng loạt các chính sách ưu đãi đã được đề xuất.
Theo đó, Ủy ban quản lý, điều hành trung tâm tài chính được đề xuất có thẩm quyền cấp phép, quản lý, đánh giá tác động và quản trị rủi ro đối với thử nghiệm có kiểm soát (sandbox) trong hoạt động fintech, bao gồm cả sàn giao dịch đối với tài sản mã hóa, tiền mã hóa.
Hoạt động tài chính xanh trong phạm vi trung tâm tài chính (như mua bán tín chỉ carbon, tài trợ vốn cho các dự án xanh…) được áp dụng ưu đãi như đối với lĩnh vực thuộc Danh mục đặc biệt ưu đãi đầu tư.
Đối với các dự án đầu tư thuộc ngành, nghề ưu tiên phát triển của trung tâm tài chính quy định tại Quyết định thành lập của Thủ tướng Chính phủ: Thuế suất 10% trong suốt thời gian thực hiện dự án, miễn thuế 04 năm và giảm 50% số thuế phải nộp trong 09 năm tiếp theo kể từ khi có thu nhập chịu thuế.
Về chính sách thuế thu nhập cá nhân, theo đề xuất cán bộ quản lý, nhà khoa học, chuyên gia có trình độ chuyên môn cao có thu nhập thuộc diện chịu thuế thu nhập cá nhân phát sinh tại Trung tâm tài chính quốc tế được miễn thuế thu nhập cá nhân…
Nguồn: VTV
