Bảo hiểm xã hội tự nguyện là loại hình bảo hiểm xã hội do Nhà nước tổ chức mà người tham gia bảo hiểm được quyền lựa chọn mức đóng, phương thức đóng phù hợp với tài chính và thu nhập của mình. Chế độ bảo hiểm xã hội tự nguyện tự nguyện giúp người tham gia có quyền lợi về hưu trí và tử tuất khi không còn khả năng lao động.
Người tham gia bảo hiểm xã hội tự nguyện sẽ được hưởng lương hưu hàng tháng khi về già, nếu bạn đủ điều kiện về tuổi và thời gian đóng BHXH. Mức lương hưu được tính theo tỷ lệ phần trăm trên mức bình quân thu nhập tháng đóng BHXH. Lương hưu còn được điều chỉnh theo chỉ số giá tiêu dùng và tăng trưởng kinh tế.
Người tham gia bảo hiểm xã hội tự nguyện cũng được cấp thẻ bảo hiểm y tế miễn phí trong suốt thời gian hưởng lương hưu. Được miễn phí hoặc giảm giá khi khám chữa bệnh tại các cơ sở y tế công lập. Được Nhà nước hỗ trợ một phần kinh phí khi tham gia BHXH tự nguyện. Mức hỗ trợ được tính theo tỷ lệ phần trăm trên mức đóng BHXH hằng tháng theo mức chuẩn hộ nghèo của khu vực nông thôn trong thời gian tối đa 10 năm.
Bên cạnh đó được hưởng trợ cấp mai táng và trợ cấp tuất khi chết. Thân nhân của người tham gia sẽ nhận được một khoản trợ cấp tuất một lần, được tính theo số năm đã đóng BHXH, cứ mỗi năm tính bằng 1,5 – 2 tháng mức bình quân thu nhập tháng đóng BHXH.
Ngoài ra, người đóng bảo hiểm xã hội tự nguyện còn được hưởng bảo hiểm xã hội một lần trong một số trường hợp đặc biệt, như không muốn tiếp tục tham gia, ra nước ngoài để định cư, hoặc mắc các bệnh nguy hiểm đến tính mạng. Mức hưởng được tính theo số năm đã đóng BHXH, cứ mỗi năm tính bằng 1,5 – 2 tháng mức bình quân thu nhập tháng đóng BHXH.
Đặc biệt, theo quy định mới nhất về hưởng lương hưu đối với người tham gia bảo hiểm tự nguyện – đó là từ 1/7/2025 người tham gia bảo hiểm xã hội tự nguyện sẽ được hưởng lương hưu với điều kiện có thời gian đóng bảo hiểm xã hội tự nguyện từ đủ 15 năm trở lên.
Về mức lương hưu hàng tháng: Đối với lao động nữ bằng 45% mức bình quân thu nhập làm căn cứ đóng bảo hiểm xã hội tương ứng 15 năm đóng bảo hiểm xã hội, sau đó cứ thêm mỗi năm đóng thì tính thêm 2%, mức tối đa bằng 75%.
Đối với lao động nam bằng 45% mức bình quân thu nhập làm căn cứ đóng bảo hiểm xã hội tương ứng 20 năm đóng bảo hiểm xã hội, sau đó cứ thêm mỗi năm đóng thì tính thêm 2%, mức tối đa bằng 75%.
Trường hợp lao động nam có thời gian đóng bảo hiểm xã hội từ đủ 15 năm đến dưới 20 năm, mức lương hưu hàng tháng bằng 40% mức bình quân thu nhập làm căn cứ đóng bảo hiểm xã hội quy định tương ứng 15 năm đóng bảo hiểm xã hội, sau đó cứ thêm mỗi năm đóng thì tính thêm 1%.
Bên cạnh đó, Luật Bảo hiểm xã hội năm 2024 cũng quy định, người lao động dừng đóng bảo hiểm xã hội tự nguyện mà chưa đủ điều kiện để hưởng lương hưu theo quy định hoặc chưa nhận bảo hiểm xã hội một lần hoặc chưa hưởng trợ cấp hằng tháng theo quy định thì được bảo lưu thời gian đóng bảo hiểm xã hội.
Đối tượng tham gia BHXH tự nguyện là ai?
Thống kê của Bảo hiểm xã hội Việt Nam cho thấy, tính đến hết năm 2024, số người tham gia bảo hiểm xã hội cả nước đạt khoảng 20,11 triệu người, tăng 9,2% so với năm 2023, đạt tỷ lệ 42,71% so với lực lượng lao động trong độ tuổi.
Trong đó, số người tham gia bảo hiểm xã hội tự nguyện do ngành Bảo hiểm xã hội Việt Nam tập trung kiên trì, liên tục tuyên truyền, vận động khoảng 2,3 triệu người, đạt khoảng 4,9% lực lượng lao động trong độ tuổi.
Một số đối tượng có thể tham gia bảo hiểm xã hội tự nguyện là: Người lao động làm việc theo hợp đồng lao động dưới 01 tháng; Người hoạt động không chuyên trách ở thôn, ấp, bản, sóc, làng, tổ dân phố, khu, khu phố; Người lao động giúp việc gia đình; Người tham gia các hoạt động sản xuất, kinh doanh, dịch vụ không hưởng tiền lương.
Ngoài ra, còn có xã viên không hưởng tiền lương, tiền công làm việc trong hợp tác xã, liên hiệp hợp tác xã; Người nông dân, người lao động tự tạo việc làm; Người lao động đã đủ điều kiện về tuổi đời nhưng chưa đủ điều kiện về thời gian đóng để hưởng lương hưu; Người tham gia khác đáp ứng đủ điều kiện.
Nguồn: VTV
