Thực hiện chủ trường xoá bỏ thuế khoán với hộ kinh doanh vào năm 2026 theo đúng tinh thần tại Nghị quyết 68 của Bộ Chính trị và Nghị quyết 198 của Quốc hội về phát triển kinh tế tư nhân, trong dự thảo Luật Quản lý thuế (thay thế) đang lấy ý kiến, Bộ Tài chính đã đề xuất nhiều giải pháp để đổi mới phương pháp quản lý thuế với hộ kinh doanh.
Trong đó, để xoá bỏ thuế khoán vào năm 2026, Bộ đề xuất quy định các hộ kinh doanh, cá nhân kinh doanh áp dụng cơ chế tự khai, tự nộp thuế theo phương pháp tính thuế trực tiếp, tỷ lệ % trên doanh thu. Doanh thu nhiều thì nộp nhiều, doanh thu ít nộp ít. Điều này đảm đảm công bằng với các doanh nghiệp nhỏ và khuyến khích hộ kinh doanh, cá nhân kinh doanh chuyển sang mô hình doanh nghiệp.
Hiện cả nước có 3,6 triệu hộ kinh doanh đang được quản lý thuế, trong đó số hộ nộp thuế theo hình thức khoán là gần 2 triệu hộ, chiếm 66%. Mặc dù hộ thuế khoán chiếm tỷ lệ lớn hơn nhưng bình quân mức thuế khoán của năm 2024 chỉ ở khoảng 672.000 đồng/tháng/1 hộ. Trong khi mức thuế bình quân của hộ kê khai là ở khoảng 4,6 triệu đồng/tháng/hộ, cao hơn hộ thuế khoán tới gần 7 lần. Do vậy, nếu duy trì quy định thuế khoán sẽ dẫn đến thất thu nghiêm trọng từ những hộ kinh doanh lớn.
Ưu điểm của thuế khoán là đơn giản, dễ thực hiện nhưng lại thiếu tính minh bạch. Không ít hộ kinh doanh có doanh thu cao nhưng lại khai báo thấp hơn để trốn thuế.
Bà Nguyễn Thị Cúc, Chủ tịch Hội Tư vấn thuế Việt Nam cho hay: “Chúng ta thấy những cửa hàng khám chữa bệnh, bán thuốc, hay spa… doanh thu rất lớn. Tôi hỏi thì họ bảo áp dụng thuế khoán và thuế một tháng có mấy triệu…”.
Xóa bỏ thuế khoán giúp nâng tầm hộ kinh doanh. Ảnh minh họa.
Để xoá bỏ thuế khoán vào năm 2026, Bộ Tài chính đề xuất tất cả các hộ kinh doanh sẽ chuyển sang cơ chế tự khai, tự nộp theo tỷ lệ % trên doanh thu. Các hộ sẽ được chia làm 2 đối tượng. Với những hộ kinh doanh có doanh thu từ 1 tỷ đồng/năm trở lên sẽ thực hiện hoá đơn điện tử từ máy tính tiền có kết nối với cơ quan thuế từ ngày 1/6. Đối với các hộ doanh thu nhỏ hơn thì áp dụng phương pháp kê khai, có sổ sách.
Ông Mai Sơn – Phó Cục trưởng Cục Thuế (Bộ Tài chính) cho hay: “Nếu tất cả cùng minh bạch, cùng sử dụng hàng hóa có nguồn gốc rõ ràng, thì môi trường kinh doanh sẽ công bằng và lành mạnh hơn. Thuế từ trước đến nay vẫn thuế, không tăng lên”.
Việc xóa bỏ thuế khoán không chỉ tăng minh bạch mà còn mở ra cơ hội nâng tầm hộ kinh doanh trở thành doanh nghiệp. Khi bắt buộc thực hiện theo phương pháp kê khai, hộ kinh doanh sẽ dần quen với quản trị tài chính bài bản – tiền đề quan trọng để phát triển thành doanh nghiệp nhỏ và siêu nhỏ.
Các chuyên gia cho rằng việc xóa bỏ thuế khoán, không chỉ giúp gia tăng ngân sách mà sẽ còn giải quyết được bài toán hàng lậu, hàng giả tràn lan, không rõ nguồn gốc. Bởi các hộ kinh doanh khi mua hàng sẽ đều phải lấy hóa đơn để chứng minh nguồn gốc, xuất xứ.
Bộ Tài chính cũng nhận định việc chuyển đổi từ thuế khoán sang kê khai có thể gây khó khăn cho những mô hình siêu nhỏ như quán tạp hóa trong ngõ, quán cà phê vỉa hè, người bán hàng online, đặc biệt là các hộ kinh doanh do phụ nữ, người dân tộc thiểu số, người già làm chủ với trình độ công nghệ hạn chế. Vì vậy, năm 2026 khi thực hiện việc chuyển đổi sẽ cần nhiều giải pháp để hỗ trợ các hộ này.
Nguồn: VTV
