Xuất khẩu rau quả gặp khó đầu năm
Trong tháng 1, xuất khẩu rau quả của Việt Nam đạt 416 triệu USD, giảm 11,3% với tháng trước và giảm 5,2% so với cùng kỳ năm ngoái.
Xuất khẩu đầu năm gặp nhiều khó khăn, đặc biệt với sầu riêng – mặt hàng chủ lực. Nguyên nhân là do nhiều nước đã siết chặt kiểm định về chất lượng hoa quả nhập khẩu từ Việt Nam. Tháng 2 này, kim ngạch xuất khẩu rau quả có thể sẽ tiếp tục giảm do nhu cầu tiêu thụ ít sau Tết Nguyên đán . Tuy nhiên, riêng sầu riêng dự báo sẽ tăng mạnh trong những tháng tiếp theo. Đặc biệt là trong tháng 4, khi các tỉnh thành miền Tây Nam bộ bắt đầu mùa thu hoạch sầu riêng chính vụ.
Kết quả sụt giảm bất ngờ của ngành rau quả – vốn đạt mức xuất khẩu kỷ lục trong năm qua – phần lớn đến từ những thay đổi quy định giám sát chất lượng từ các nước nhập khẩu. Như câu chuyện Trung Quốc – thị trường nhập khẩu hơn 60% sản lượng rau quả của Việt Nam – tăng cường kiểm định chất lượng với hai chất là cadimi và vàng ô.
Nhiều lô hàng sầu riêng đang gặp cảnh ách tắc tại cửa khẩu khi Trung Quốc tăng cường kiểm định chất lượng với cadimi và vàng ô. Nhiều doanh nghiệp xuất khẩu đã tạm dừng bán sầu riêng sang thị trường này trong tháng đầu năm.
Ông Lê Anh Trung – Phó Chủ tịch Hiệp hội Sầu riêng tỉnh Đắk Lắk cho biết: “Các doanh nghiệp hầu như hoàn toàn bị động trước thông tin cũng như làm sao để thích ứng, nắm rõ đáp ứng yêu cầu đó, cũng là một trong những rào cản khiến cho sản lượng xuất khẩu trong thời gian ngắn giảm đáng kể”.
Không chỉ Trung Quốc, nhiều thị trường khác cũng nâng tiêu chuẩn nhập khẩu. Như Mỹ cấm 7 hoạt chất dư lượng thuốc bảo vệ thực vật và yêu cầu mã số vùng trồng, mã số đóng gói do Bộ Nông nghiệp Mỹ cấp. Châu Âu tăng tỷ lệ kiểm tra thuốc bảo vệ thực vật trên nhiều loại trái cây từ 10% lên 20%.
Nhiều lô hàng sầu riêng đang gặp cảnh ách tắc tại cửa khẩu khi Trung Quốc tăng cường kiểm định chất lượng với cadimi và vàng ô
Ông Ngô Xuân Nam – Phó Giám đốc Văn phòng SPS Việt Nam, Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn chia sẻ: “Xu thế gia tăng các biện pháp về an toàn thực phẩm và dịch bệnh là xu thế tất yếu trong thời gian tới. Và con số từ các thông báo của các thành viên WTO đã chứng minh cho xu thế đó. Vì vậy, đòi hỏi bắt buộc chúng ta phải thích ứng, vì đã cam kết quốc tế là chúng ta phải thực hiện”.
Ông Nguyễn Đình Tùng – Chủ tịch Vina T&T Group nhận định: “Khi xuất khẩu vào một thị trường nào đó trên thế giới, đặc biệt mặt hàng rau quả, phải tìm hiểu kỹ hàng rào kỹ thuật. Đừng nghĩ hàng xuất vào EU được thì xuất vào Mỹ được. Hay ngược lại xuất vào Mỹ được thì xuất vào Canada hay các nước khác được. Điều này sẽ dẫn đến rủi ro rất cao”.
Hàng rào thuế quan dần gỡ xuống, nhưng hàng rào kỹ thuật ngày càng cao. Nếu không chủ động và sớm vượt qua những rào cản về kiểm định, mục tiêu xuất khẩu rau quả 8 tỷ USD năm nay sẽ khó có thể đạt được.
Chủ động đáp ứng yêu cầu từ thị trường
Nông sản của chúng ta hiện xuất khẩu đến gần 200 quốc gia và vùng lãnh thổ. Mỗi quốc gia lại có những yêu cầu nhập khẩu khác nhau. Với xu thế các quy định cập nhật liên tục, chúng ta phải chuẩn bị và thậm chí đưa ra lộ trình của chính mình để tránh bị động, dồn hàng, dồn chợ mỗi khi các thị trường nhập khẩu tăng thêm các yêu cầu kỹ thuật.
Ông Lê Anh Trung – Phó Chủ tịch Hiệp hội Sầu riêng tỉnh Đắk Lắk cho biết: “Về vấn đề các phòng xét nghiệm các chất vàng ô hay các hóa chất khác, nếu như Trung Quốc công nhận hiện tại chỉ có 9, chúng ta đang rất khó khăn khi thời điểm thu hoạch của miền Đông Tây Nguyên vào chính vụ, sản lượng rất lớn. Mong Bộ ngành cần phải đàm phán với Hải quan Trung Quốc để cấp phép nhiều hơn các phòng xét nghiệm đủ điều kiện, đáp ứng yêu cầu quy mô rất lớn của ngành hàng sầu riêng”.
Ông Trần Thanh Hải – Phó Cục trưởng Cục Xuất nhập khẩu, Bộ Công thương nêu ý kiến: “Các cơ quan quản lý giám sát, bảo vệ thực vật một mặt tập huấn, tuyên truyền, cũng có giám sát để nhắc nhở các đơn vị, các vùng trồng thực hiện đúng các yêu cầu. Trong trường hợp nếu phát hiện lô hàng không đạt được yêu cầu, đề nghị không cho lô hàng đó xuống tàu để tránh gây ảnh hưởng đến uy tín của các sản phẩm nông sản Việt Nam”.
Ông Đặng Phúc Nguyên – Tổng Thư ký Hiệp hội Rau quả Việt Nam đưa ra nhận định: “Các doanh nghiệp giờ xuất khẩu hàng đi đều lấy mẫu để kiểm tra trước, nhưng không thể nào 100%. Người nông dân và doanh nghiệp càng ngày càng hiểu biết, được các cơ quan của Chính phủ khuyến cáo, nhắc nhở, kiểm tra nên tỷ lệ sai sót sẽ ít đi”.
Nguồn: VTV
